Οι έφηβοι με αυτισμό Asperger (AS) και τον αυτισμό υψηλής λειτουργικότητας (HFA) είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι σε προβλήματα ψυχικής υγείας (π.χ. κατάθλιψη, άγχος).

Μία μελέτη διαπίστωσε ότι το 65% του δείγματος ασθενών με Αsperger παρουσίαζαν συμπτώματα ψυχιατρικής διαταραχής. Ωστόσο, η αδυναμία των εφήβων με Asperger και HFA να μεταδώσουν τα συναισθήματα δυσφορίας του μπορεί επίσης να σημαίνει ότι είναι συχνά πολύ δύσκολο να εντοπιστεί η κατάθλιψη.

Με τον ίδιο τρόπο, λόγω της δυσκολίας τους στη μη λεκτική έκφραση, μπορεί να φαίνεται ότι τα άτομα αυτά βιώνουν κατάθλιψη. Επίσης το γεγονός αυτό δεν σημαίνει ότι επειδή τα άτομα αυτά βρίσκονται σε αυτή την ηλικά και αντιμετωπίζουν κατάθλιψη ότι η διαταραχή δεν έχει αναπτυχθεί επαρκώς ώστε να μπορεί να διαγνωστεί. Υπάρχουν καταθλιπτικά συμπτώματα όπως για π.χ με  με τη μορφή επιθετικότητας, αλκοολισμού / κατάχρησης ναρκωτικών, αυξημένης συμπεριφοράς ιδεοληψίας, παράνοιας, άρνησης του σχολείου / εργασίας/ απειλή / απόπειρα αυτοκτονίας / παραίτηση.

Επιπλέον, οι έφηβοι με Αsperger ή (HFA) που εγκαταλείπουν το σπίτι και πηγαίνουν στο να σπουδάσουν μακρία από τον τόπο διαμονής τους συχνά αναφέρουν συναισθήματα κατάθλιψης. Όπως είπε ένας νεαρός άνδρας, “έπρεπε να ασχοληθώ με την οργή, την απογοήτευση και την κατάθλιψη που κρατούσα μέσα από το γυμνάσιο”.

Η κατάθλιψη σε αυτούς τους νέους σχετίζεται συχνά με την αυξανόμενη συνειδητοποίηση της διαταραχής τους, με την αίσθηση ότι είναι διαφορετικοί από τους φίλους τους και με την αδυναμία να δημιουργήσουν σχέσεις ή να συμμετάσχουν επιτυχώς σε κοινωνικές δραστηριότητες. Συχνά υπάρχουν μαρτυρίες από εφήβους που παραδέχονται ότι προσπαθούν να κάνουν φιλίες αλλά χωρίς επιτυχία.

Μερικοί από αυτούς τους εφήβους με “ειδικές ανάγκες” έχουν κατηγορηθεί ακόμη και για παρενόχληση στις προσπάθειές τους να κοινωνικοποιηθούν, γεγονός που αποτελεί συνέπεια της κατάθλιψης και του άγχους που βιώνουν.

Ο Rodney, ένας 19χρονος με Αsperger, αναφέρει: “Δεν ήξερα πώς να προσεγγίσω τα κορίτσια και να τους ζητήσω να βγούμε. To μόνο που ήθελα ήταν να περπατήσω και να μιλήσω μαζί τους, αν φυσικά ήθελαν και οι κοπέλες να μου μιλήσουν. Μερικοί με κατηγορούσαν για παρενόχληση, αλλά σκέφτηκα ότι αυτός ήταν ο τρόπος με τον οποίο όλοι το έκαναν”. Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι έφηβοι με Asperger και HFA με τον προσωπικό τους χώρο μπορούν να συνθέσουν αυτό το είδος προβλήματος (π.χ., μπορεί να είναι πολύ κοντά ή πολύ μακριά από το πρόσωπο με το οποίο μιλάνε).

Οι αρνητικές εμπειρίες παιδικής ηλικίας (π.χ. απόρριψη από συνομήλικους, πειράγματα, εκφοβισμός κ.λπ.) μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε κατάθλιψη, όπως μπορούν να οδηγήσουν επίσης και σε ιστορικό λανθασμένης διάγνωσης. Μια άλλη πιθανότητα είναι ότι ο έφηβος έχει βιολογικά προδιάθεση για κατάθλιψη.

Η κατάθλιψη στην εφηβεία στο φάσμα του αυτισμού μοιάζει με αυτή των εφήβων χωρίς τη διαταραχή, αν και το περιεχόμενο μπορεί να είναι διαφορετικό. Για παράδειγμα, μπορεί να εμφανιστεί μέσα από τις ιδιαίτερες ανησυχίες και εμμονές του εφήβου με Asperger ή HFA.

Εάν οι γονείς πιστεύουν ότι ο αυτιστικός έφηβος τους πάσχει από κατάθλιψη, πρέπει να εκτιμήσουν σωστά την ψυχική του κατάσταση με την βοήθεια ενός ειδικού ψυχικής υγείας. Τα συμπτώματα που μπορεί να παρατηρήσουν στην καθημερινότητα του παιδιού τους περιλαμβάνουν:

• επιθετικότητα
• αλλαγές στην όρεξη για φαγητό (π.χ. μειωμένη όρεξη, απώλεια βάρους, αυξημένη επιθυμία για φαγητό, αύξηση βάρους)
• κλάμα
• καταστροφική ή επικίνδυνη συμπεριφορά
• υπερβολική ευθύνη ή αυτοκριτική
• εξαιρετική ευαισθησία στην απόρριψη ή την αποτυχία
• συναισθήματα θλίψης
• συναισθήματα άνευ αξίας
• εμμονή με προηγούμενες αποτυχίες
• συχνές απουσίες από το σχολείο
• συχνά παράπονα για ανεξήγητους πόνους και πονοκεφάλους
• συχνές σκέψεις για τον θάνατο ή την αυτοκτονία
• συχνές επισκέψεις στο ιατρείο του σχολείου
• ενοχή
• αύξηση του χρόνου που απαιτείται για ειδικά ενδιαφέροντα μέχρι το σημείο του εθισμού (π.χ., δαπάνες για το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας παίζοντας βιντεοπαιχνίδια)
• αυξημένη / μειωμένη δραστηριότητα
• αϋπνία ή ύπνος σε υπερβολικό βαθμό
• ευερεθιστότητα, απογοήτευση ή αισθήματα θυμού, ακόμη και σε μικρά θέματα
• απομόνωση
• απώλεια ενδιαφέροντος ή σύγκρουση με την οικογένεια και τους φίλους
• απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης στις συνήθεις δραστηριότητες
• παραμελημένη εμφάνιση (π.χ., ακατάλληλα ρούχα και άσχημα μαλλιά)
• συνεχή αίσθηση ότι η ζωή και το μέλλον είναι ζοφερά
• κακή σχολική απόδοση
• έντονη ανησυχία
• αυτοτραυματισμός
• επιβράδυνση σκέψης, ομιλίας ή στις κινήσεις του σώματος
• ανάγκη για υπερβολική επιβεβαίωση
• κόπωση και απώλεια ενέργειας
• κατανάλωση αλκοόλ ή χρήση ναρκωτικών
• επιδείνωση των αυτιστικών χαρακτηριστικών