Στο σύμπαν των ανθρώπινων σχέσεων τα άτομα που βρίσκονται γύρω μας μπορούν τα λειτουργήσουν με δύο τρόπους: είτε ως «ήλιος» είτε ως «μαύρη τρύπα». Η πρώτη κατηγορία είναι οι άνθρωποι που ασκούν απόλυτα ευεργετική επίδραση επάνω μας. Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν εκείνα τα άτομα που όπου και αν πηγαίνουν «ρουφάνε» από τους γύρω τους την καλή ενέργεια, την αισιοδοξία και την αυτοεκτίμηση. Είναι οι λεγόμενοι τοξικοί άνθρωποι και βρίσκονται παντού ανάμεσά μας.

Είναι εκείνος ο συνάδελφος που μόλις μπεις στο γραφείο, αντί για καλημέρα θα αναστενάξει βαθιά και θα σου πει – πάλι – για το πόσο χάλια είναι η δική του ζωή. Είναι εκείνη η ξαδέρφη που θα σου πει ότι αδυνάτισες, μόνο για να συμπληρώσει ότι σε κάνει να δείχνεις κουρασμένη. Είναι το αφεντικό σου που απορρίπτει κάθε πρωτοβουλία σου με συγκαταβατικό ύφος του στυλ «εγώ ξέρω καλύτερα» ή – ακόμα χειρότερα – με φωνές και μειωτικά επίθετα μπροστά σε όλους. Είναι κάποιος που μόλις του ανακοινώσεις γεμάτος χαρά ότι πήγες σε νέα δουλειά θα αρχίσει να σε ρωτάει για το ωράριο, μόνο και μόνο για να καταλήξει ότι «είσαι ζόρικα» και να νιώσει καλύτερα για τη δική του κατάσταση. Η λίστα είναι πραγματικά ατέλειωτη.

Σε αντίθεση, όμως, με τα τοξικά απόβλητα που έχουν επάνω τους τη χαρακτηριστική επιγραφή με τη νεκροκεφαλή, αυτό το είδος ανθρώπου, δυστυχώς για όλους μας, δεν φέρει καμιά προειδοποίηση επάνω του. Εκεί βρίσκεται η παγίδα: ο τοξικός άνθρωπος δεν είναι κανένας μανιακός που ουρλιάζει. Ο τοξικός άνθρωπος είναι πολύ χειρότερος, είναι ύπουλος, μοιάζει αθώος και πάντα είναι εκείνος που μπορεί να έχει κερδίσει τη συμπάθεια όλων επειδή είναι «ο καημένος που του πάνε όλα στραβά.»

Θέλει μαεστρία για να τους ξετρυπώσεις, αλλά μετά από μερικές επαφές με το «είδος» γίνεται ευκολότερο. Αρχικά, ένας τοξικός άνθρωπος δεν δίνει δεκάρα για σένα. Μπορεί να σου μιλάει ώρες ατέλειωτες για τη δουλειά του, την οικογένειά του και τα όσα έκανε από το πρωί μέχρι το βράδυ, αλλά δεν θα ρωτήσει ποτέ, μα ποτέ για σένα. Συνήθως δεν σου δίνει καν την ευκαιρία να μιλήσεις, αλλά μόλις τολμήσεις να αναφέρεις κάτι, τότε αμέσως θα θυμηθεί κάτι που ο ίδιος έκανε σχετικά με αυτό.

Και ως φυσικό επακόλουθο, ένα άτομο που αρχίζει όλες τις φράσεις του με «εγώ» είναι αναμενόμενο να πιστεύει ότι τα γνωρίζει και όλα. Για τον τοξικό άνθρωπο, τίποτα και κανείς δεν είναι ανώτερος ή εξυπνότερος από αυτά που λέει και κάνει. Μην τους βλέπεις έτσι, χαμογελαστούς, καλούς με τους τριγύρω και πάντα πρόθυμους να βοηθήσουν. Για αυτόν είστε πολύ απλά κατώτεροι και τίποτα δεν ξεπερνά το πόσο ευχαριστημένος είναι με τον εαυτό του. Όπως είπαμε και πιο πάνω, αυτές τις «ανθρώπινες μαύρες τρύπες» δεν τις πιάνει εύκολα το ραντάρ μας. Οι τοξικοί άνθρωποι μπορεί να είναι τρομερά σαγηνευτικοί, αλλά έχουν κακό σκοπό: θέλουν όλα αυτά που μπορούν να «ρουφήξουν» από τους γύρω τους.

Για να το καταφέρουν, πρέπει να πάντα να βρίσκονται στο επίκεντρο της προσοχής. Και αυτό είναι το μεγάλο τους κόλπο, με όνομα «Drama Queen».Γνωρίζουν ότι με το να εκφράσουν ανοιχτά αυτό που νιώθουν, ότι είναι δηλαδή καλύτεροι από όλους, το μόνο που θα καταφέρουν είναι να απομονωθούν, οι τοξικοί άνθρωποι επιλέγουν πολύ απλά τον ρόλο του «αιώνιου θύματος».

Τα πάντα στη ζωή ενός τοξικού ανθρώπου είναι δράμα και για ό,τι στραβό του συμβαίνει – και ως εκ θαύματος όλα τα στραβά πηγαίνουν σε αυτόν – φταίνε πάντα οι άλλοι. Θέλει όλοι να ακούν ενώ κλαίγεται και στο τέλος θα δεχτεί με μοναδική χαρά – που θα κρύψει επιμελώς – τα βλέμματα συμπόνοιας από όλους.

Μην αφήσετε όμως αυτό να σας ξεγελάσει. Όπως το οξύ που απλά χαράσσει το δρόμο του διαβρώνοντας τα πάντα στην πορεία, οι τοξικοί άνθρωποι θα επιστρέψουν σπίτι τους ικανοποιημένοι και εμείς οι υπόλοιποι νιώθοντας μίζεροι. Οι «μαύρες τρύπες» δεν φέρνουν τίποτα καλό στη ζωή μας, παρά μόνο την απομυζούν. Ποτέ ένας καλός λόγος δεν θα βγει από το στόμα ενός τοξικού ανθρώπου. Και αν βγει, θα είναι απλώς μια συγκαλυμμένη προσβολή. Μην πιστέψετε ούτε λεπτό ότι πρόκειται για αδιαφορία, αντιθέτως βλέπουν και ξέρουν τα πάντα, νιώθουν μόνο φθόνο, και περιμένουν την κατάλληλη στιγμή για να χτυπήσουν εκεί που πονάει.

Το ίδιο κάνουν με όλους. Πώς θα το καταλάβετε; Είναι εκείνο το άτομο που πάντα έχει μια ιστορία να σας πει για κάποιον πίσω από την πλάτη του και φυσικά δεν πρόκειται ποτέ για κάτι καλό. Αν υπήρχε «Βραβείο Χρυσό Φτυάρι», τότε θα ήταν δικαιωματικά δικό του. Πολύ συχνά μάλιστα, τα μισά από όσα λέει είναι ψέμματα. Επειδή ναι, κάτι ακόμα που ξέχασα να σας πω, είναι ότι οι τοξικοί άνθρωποι είναι και εξαιρετικοί ψεύτες.

Απόλυτη δικαίωση για αυτούς είναι να σας δουν να χάνετε σιγά σιγά την αυτοεκτίμηση σας, όπως ένα σαράκι που τρώει το πόδι μιας καρέκλας. Στον χώρο που αναπνέει ένας τοξικός άνθρωπος δεν υπάρχει οξυγόνο για τους άλλους.

Αν τους έχετε στη δουλειά θα χαρούν να σας δουν να αποκτάτε προβλήματα με όσα σας έχουν αναθέσει – και φυσικά θα βάλουν το χεράκι τους για να συμβεί. Αν τους καλέσετε σπίτι σας θα περάσετε από εξονυχιστικό έλεγχο για το φαγητό, τη διακόσμηση και το αν σας βοήθησε ο σύντροφος σας ή όχι. Αν τους έχετε στην παρέα σας θα σας τρελάνουν στη γκρίνια καταστρέφοντας όποιο κέφι και αν είχατε. Αν τους έχετε στο σόι σας θα ρωτήσουν με πονεμένο ύφος αν είστε καλά, επειδή τους φαίνεστε «κάπως» – και κατά ένα περίεργο τρόπο αυτό γίνεται πάντα σε μέρες που νιώθετε υπέροχα.

Το να δέχεσαι την παρουσία ενός τέτοιου ανθρώπου στη ζωή σου είναι σαν να καταπίνεις λίγες σταγόνες δηλητήριο κάθε μέρα. Αργά αλλά σταθερά θα σε εξοντώσει. Συνήθως βέβαια πρόκειται για άτομα που δεν είναι εύκολο να βγουν τελείως από τη ζωή σας, επομένως το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να μειώσετε στο ελάχιστο την έκθεση στην τοξικότητά τους.

Όταν γκρινιάζουν, απλά βρείτε μια δικαιολογία για να φύγετε. Αν αρχίζουν να λένε άσχημα πράγματα για κάποιον, μην δώσετε τροφή για συνέχεια και πάνω απ’ όλα μην αρχίσετε να κάνετε και εσείς το ίδιο. Ό,τι και αν πείτε θα χρησιμοποιηθεί σίγουρα εναντίον σας. Μην μοιράζεστε τίποτα προσωπικό μαζί τους, είτε καλό είτε κακό. Επικεντρωθείτε σε όλα τα όμορφα που συμβαίνουν στη ζωή σας και επιλέξτε να έχετε δίπλα σας τα άτομα που σας εκτιμούν και χαίρονται με τις χαρές σας.

Τέλος, μην ενδίδετε στον πειρασμό να πέσετε στο επίπεδο τους και να γίνετε και οι ίδιοι τοξικοί. Μπορείτε να θέσετε τα όριά σας και να τους δείξετε ότι δεν θα τους ανεχθείτε άλλο, αλλά πάντα με ηρεμία και επιχειρήματα. Για τους τοξικούς ανθρώπους είναι η απόλυτη ικανοποίηση να σας δουν να χάνετε την ψυχραιμία σας. «Σκοτώστε τους με καλοσύνη» και πείτε όχι στα τοξικά απόβλητα.