Πολλές φορές έχω αναρωτηθεί πώς είναι η καθημερινότητα ενός ανθρώπου χωρίς όραση. Όταν, λοιπόν, βρέθηκε ένα σχετικό άρθρο μπροστά μου σκέφτηκα ότι θα είχε ενδιαφέρον να μάθουμε περισσότερα για τους τυφλούς ανθρώπους και πώς μπορούμε να είμαστε πιο «σωστοί» απέναντί τους.
- Μπορεί να έχουν κάποια αντίληψη αν δεν έχουν χάσει εντελώς την όρασή τους
Τα προβλήματα όρασης δεν ισοδυναμούν με πλήρη απώλεια της όρασης. Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ),το 15,88% των ανθρώπων με προβλήματα όρασης αντιμετωπίζουν το απόλυτο σκοτάδι ή είναι τυφλοί. Το υπόλοιπο 84,12% έχουν μερική ή υπολειπόμενη όραση, όπως χρωματική αντίληψη, αντίληψη του φωτός, μετακίνηση ή ακόμα και αντίληψη της μορφής. Μπορούν να είναι σε θέση να βλέπουν θολά ή διαστρεβλωμένα, με κάποια τυφλά σημεία.
- Δεν ντρέπονται για την κατάστασή τους
- Δεν χρειάζονται πάντα εποπτεία
Οι άνθρωποι με προβλήματα όρασης μπορεί να χρειαστούν βοήθεια προκειμένου να μάθουν κάτι καινούριο, αλλά δεν χρειάζονται συνεχώς κάποιον να τους επιβλέπει. Πριν προσπαθήσεις να βοηθήσεις κάποιον με το ζόρι, άφησέ τον να στο ζητήσει μόνος του.
- Η υπερβολική καλοσύνη μπορεί να τους προσβάλει
Οι περισσότεροι άνθρωποι θέλουν να τους συμπεριφέρονται το ίδιο με όλους τους άλλους. Δείχνοντας υπερβολική καλοσύνη και υπέρμετρο ζήλο για βοήθεια, τονίζεις απλά το πρόβλημα και τους δημιουργείς το αίσθημα της εξάρτησης από τους άλλους.
- Δεν έχουν πάντα μία άλλη ικανότητα
Δεν υπάρχει έκτη αίσθηση ή ειδική ικανότητα, όλα είναι καθαρά θέμα ανάπτυξης προσωπικής στρατηγικής κι αντίληψης, καθώς κι εκπαίδευσης, αυτή ήταν μια παλαιότερη άποψη και που χρόνια προσπαθούμε να ανατρέψουμε. Όσον αφορά το echolocation, έχει να κάνει κυρίως με την χωρική αντίληψη π.χ πόσο μεγάλος είναι ένας χώρος και τον προσανατολισμό μέσα σ’ έναν χώρο και στα αντικείμενα σχετικά με το αν κάποιο αντικείμενο είναι κοντά ή μακριά και σε κάποιες περιπτώσεις μας δίνει πληροφορίες και για το μέγεθός του.
- Έχουν τις ίδιες ανάγκες με τους υπόλοιπους ανθρώπους
Θέλουν να εξερευνούν νέα μέρη, να πηγαίνουν σε συναυλίες, να δοκιμάζουν νέα εστιατόρια, ακόμα και να επιδοθούν σε αθλήματα, όπως όλοι οι άλλοι άνθρωποι. Αυτή η προδιάθεση εξαρτάται κυρίως από την προσωπικότητα του καθενός. Μερικοί άνθρωποι είναι εσωστρεφείς και προτιμούν να περνούν χρόνο μόνοι τους ή σε ελεγχόμενο περιβάλλον, ενώ κάποιοι άλλοι είναι εξωστρεφείς και επιδιώκουν να ζήσουν νέες εμπειρίες.
- Ονειρεύονται ενώ κοιμούνται
- Αντιλαμβάνονται τα χρώματα με έναν μοναδικό τρόπο
Μερικά άτομα που αναπτύσσουν τύφλωση αργότερα στη ζωή τους, αντιλαμβάνονται τα χρώματα ακριβώς όπως οι υπόλοιποι άνθρωποι. Τα άτομα που δεν είχαν την ευκαιρία να τα αντιληφθούν έτσι, τα σχετίζουν με έννοιες όπως η φωτιά είναι κίτρινη ή ο ουρανός είναι μπλε. Μπορούν επίσης να τα συνδέσουν με μορφές ενέργειας: μπλε = κρύο, λευκό = πάγος, κόκκινο= καυτό.
- Βλέπουν περισσότερους εφιάλτες από τα άτομα με μειωμένη όραση
Αυτό είναι αποτέλεσμα της ψυχικής κατάστασης, επειδή οι τυφλοί αναφέρουν γενικά ότι πάσχουν από περισσότερο άγχος στην καθημερινή τους ζωή από τους άλλους. Οι εφιάλτες τους είναι στενά συνδεδεμένοι με την πραγματικότητα – να πέσουν σε ένα χαντάκι, να τους χτυπήσει ένα αυτοκίνητο ή να πέσουν πάνω σε ένα δέντρο.
- Δεν χρησιμοποιούν όλοι τους λευκό μπαστούνι
Ανάλογα με το μέγεθος της τύφλωσης χρησιμοποιείται και το λευκό μπαστούνι. Κάποιοι άνθρωποι προτιμούν τους σκύλους οδηγούς, οι οποίοι τους βοηθούν να αποφύγουν τις συγκρούσεις.
- Είναι ανοιχτοί σε ερωτήσεις σχετικά με την κατάστασή τους
Αν δεν έχεις ζήσει με κάποιον τυφλό, πιθανότατα να έχεις κάποιες απορίες σχετικά με την καθημερινότητά του. Αν έχεις την προθυμία να μάθεις, απλά κάντο, φροντίζοντας όμως να έχεις την ευγένεια και την κατανόηση που χρειάζεται. Όπως είπαμε όμως, οι περισσότεροι τυφλοί δεν νιώθουν πώς έχουν μία μοναδική κατάσταση ούτε θέλουν τη συμπόνια των άλλων.
- Η επιτυχία τους εξαρτάται από το πώς τους βλέπουν οι άλλοι
Φυσικά παρόμοιες συμπεριφορές παρατηρούνται και σε βλέποντες ανθρώπους, δεν είναι χαρακτηριστικό μόνο των ατόμων με αναπηρία όρασης.
