Λόγω της επιστημονικής μου ιδιότητας μελέτω καθημερινά τις διαδικτυακές τάσεις και συμπεριφορές, κυρίως των παιδιών. Αυτό που παρατηρώ τελευταία είναι ότι οι νέοι με τους περισσότερους followers δεν είναι μόνο εκείνοι με τις καλά φωτοσοπαρισμένες φωτογραφίες αλλά και όσοι αναρτούν φωτογραφίες και βίντεο στα οποία βρίσκονται σε άσχημη ψυχολογική κατάσταση. Συνήθως κλαίνε, μιλούν για συναισθήματα θλίψης ή απόγνωσης για κάτι που τους συνέβη στο σχολείο, ή στις φιλικές/ερωτικές τους σχέσεις.

«Σ’ αγαπάμε πολύ». «Είσαι θεός». «Η κολλητή μου είναι καλύτερη από τη δική σας», είναι μερικά μόνο από τα σχόλια που συγκεντρώνουν σε μερικά μόνο δευτερόλεπτα. Αυτό που μου προκάλεσε, μάλιστα, ιδιαίτερη εντύπωση ήταν πως αντίστοιχες τηλεοπτικές σκηνές, στις οποίες παίκτες ριάλιτι εκμυστηρεύονται κάτι πολύ προσωπικό τους ζωντανά στον αέρα, δίνουν και παίρνουν τελευταία.

Και είναι οκ να μοιράζεται κάποιος τα συναισθήματά του. Αυτό που απλά αναρωτιέμαι, ίσως λόγω της διαστροφής του εγκληματολόγου, είναι κατά πόσο αυτά τα συναισθήματα βιώνονται στην πραγματικότητα από το άτομο ή αντανακλούν σε επίπλαστες προσωπικότητες με άλλους σκοπούς.

Έτσι ρώτησα κάποια από τα παιδιά που βλέπω στις συνεδρίες, αν έχουν παρατηρήσει συμμαθητές τους που αναρτούν σχετικό υλικό. Η απάντηση ήταν καταφατική. Όταν όμως ρώτησα ξανά τα παιδιά αν οι συμμαθητές τους έχουν ανάλογη συμπεριφορά στην πραγματική τους ζωή η απάντηση ήταν αρνητική. Κάτι που όπως καταλαβαίνετε επιβεβαίωσε τις αρχικές αμφιβολίες μου.

Ο νέος διαδικτυακός κίνδυνος παραμονεύει

Βρισκόμαστε εν ολίγοις μπροστά σε ένα νέο φαινόμενο, το λεγόμενο «Sadfishing». Eίναι ένας σχετικά νέος όρος που υποδηλώνει την πράξη της δημοσίευσης στενάχωρου, ευαίσθητου ή συναισθηματικού περιεχομένου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να προκαλέσουν τη συμπάθεια και την προσοχή των άλλων. Ενώ οι celebrities μπορεί να χρησιμοποιούν το Sadfishing για να ενισχύσουν τους followers τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η ίδια συμπεριφορά όταν προέρχεται από παιδιά μπορεί να προκαλέσει σύγχυση στους γονείς. Από ποιούς ζητά την προσοχή ένα παιδί και σε ποιον απευθύνεται για βοήθεια;

Πιθανοί κίνδυνοι

Οι γονείς θα πρέπει επίσης να γνωρίζουν ότι οι sadfishers είναι οι εύκολοι στόχοι για τα αρπακτικά του διαδικτύου. Τα αρπακτικά του διαδικτύου (όπως π.χ οι παιδόφιλοι, οι stalkers κ.ο.κ) έχουν μια παράξενη ικανότητα να εντοπίζουν τους πιο ευάλωτους χαρακτήρες και τα παιδιά που δεν λαμβάνουν την προσοχή που επιζητούν μπορεί να είναι πιο ανοιχτά σε συνομιλίες με αγνώστους.

Καθώς τα παιδιά μοιράζονται τις δυσκολίες και τις εμπειρίες τους στο Διαδίκτυο, οι groomers [σεξουαλικοί αρπακτικά] μπορούν να ανταποκριθούν και να προσπαθήσουν να ταυτιστούν με τον παιδί και να προσφέρουν υποστήριξη, χρησιμοποιώντας το Sadfishing ως τρόπο σύνδεσης με το παιδί για να κερδίσουν την εμπιστοσύνη του και στη συνέχεια να εκμεταλλευτούν με κάθε τρόπο.

Μιλήστε με το παίδι σας

Εάν ανησυχείτε ότι το παιδί σας κάνει Sadfishing, βεβαιωθείτε ότι το ακολουθείτε σε όλες τις πλατφόρμες κοινωνικών μέσων που διαθέτει. Θέστε έναν οικογενειακό κανόνα ότι εάν το παιδί σας θέλει να έχει λογαριασμούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πρέπει να σας αφήσει να τους ακολουθήσετε.

Όπως με οποιοδήποτε ζήτημα, είτε στο διαδίκτυο ή στην πραγματική ζωή, η καλύτερη πρόληψη είναι η ενημέρωση. Οι γονείς πρέπει να έχουν συνεχείς συνομιλίες σχετικά με την ασφαλή ψηφιακή δραστηριότητα και πρέπει να μεριμνούν για τη συμπεριφορά του παιδιού τους τόσο στο διαδίκτυο όσο και στην πραγματική ζωή. Εάν παρατηρήσετε μια ξαφνική αλλαγή στη συμπεριφορά του παιδιού σας, μην την θεωρήσετε ως ένα απλό εφηβικό ξέσπασμα, αλλά ζητήστε τη βοήθεια ενός ειδικου.

Εάν πιάσετε το παιδί σας να κάνει Sadfishing λυπηρό – ή να κάνει οτιδήποτε στο διαδίκτυο που σας προβληματίζει- προσπαθήστε να μην είστε παρορμητικοί, μη φρικάρετε και μην τα τιμωρήσετε. Όποιο και αν είναι το ζήτημα, το παιδί σας πρέπει να γνωρίζει ότι μπορεί να έρθει σε εσάς όταν αντιμετωπίζει προβλήματα.

Καλλιόπη Ιωάννου

Διευθύντρια Διεθνούς Ινστιτούτου Κυβερνοασφάλειας (CSI Institute)

Κλινική Εγκληματολόγος