Να ’ναι καλά η Μαλεβή
Περικυκλωμένη από το δάσος των μαλεβίσιων κέδρων, στις πλαγιές του Πάρνωνα, ξεπροβάλλει η επιβλητική εκκλησία της Παναγίας Μαλεβής.
Η ομώνυμη μονή διαθέτει έξι εκκλησίες, σύγχρονους ξενώνες, βοηθητικούς χώρους και έναν όμορφο περίβολο γεμάτο λουλούδια. Πέντε χιλιόμετρα από το χωριό του Αγίου Πέτρου είναι ένα από κυριότερα μοναστήρια της Αρκαδίας, χτισμένο σε υψόμετρο 1.100 μ., από το έτος 1116. Και όπως δηλώνουν οι κάτοικοι «να ’ναι καλά η Μαλεβή που γεμίζει το χωριό μας κόσμο».
Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας είναι μία από τις 70 που ζωγράφισε ο Ευαγγελιστής Λουκάς και γιορτάζει στις 23 Αυγούστου.
«Αποθνήσκω εν μέσω της βοής των ελάτων»
Στην υψηλότερη κορυφή του Πάρνωνα (υψ. 1.937 μ.), που είναι γνωστή ως «Μαλεβός», ήταν χτισμένο αιώνες πριν, το 717 μ.Χ., το μοναστήρι της Μαλεβής. Η ρίζα της λέξης είναι αλβανοσλαβική.
Οι κάτοικοι του χωριού αναφέρουν ότι, μέσα σε μία χρονιά, από τον βαρύ χειμώνα, πέθαναν όλοι οι μοναχοί και ερήμωσε το μοναστήρι. Ο τελευταίος από αυτούς, μάλιστα, πριν από το μοιραίο τέλος του, άφησε ένα σημείωμα που έλεγε: «Αποθνήσκω εν μέσω της βοής των ελάτων». Αργότερα, οι μοναχοί από τα διάφορα μετόχια αποφάσισαν να την ξαναχτίσουν σε χαμηλότερο υψόμετρο.
Οι πρώτοι κάτοικοι
Μια παλιά αγιορείτικη παράδοση αναφέρει πως ο Μέγας Κωνσταντίνος, για να εγκαταστήσει στον Άθω τους μοναχούς, έδιωξε τους Τσάκωνες και τους εγκατέστησε στην Πελοπόννησο, όπου δημιούργησαν το δικό τους Άγιον Όρος.
Σύμφωνα με τη Μαρία Μαντουβάλου, αναπληρώτρια καθηγήτρια της Φιλοσοφικής Σχολής: «Εκείνο που ριζικά διαφοροποιεί το “Άγιον Όρος της Πελοποννήσου”, δηλαδή τις πολυάριθμες μονές της Αρκαδίας, είναι το γεγονός ότι οι Αρκάδες είναι οι ιδρυτές του Αγίου Όρους, αφού, σύμφωνα με έγκυρες ιστορικές πηγές, ο μόνος λαός που έμενε στον Άθω, από την εποχή του Φιλίππου, ήταν οι Τσάκωνες».
Πολλοί από τους ιδρυτές του, μετά την υποχρεωτική μετοίκησή τους, επέστρεψαν στον Άθω, όπως, για παράδειγμα, ο Όσιος Νείλος ο Μυροβλύτης, κατά κόσμον Νικόλαος Τερζάκης.
Από βραδύς ξεκίνησα…
Ο Νικόλαος Τερζάκης γεννήθηκε στον Άγιο Πέτρο Κυνουρίας, στα τέλη του 16ου αιώνα. Το 1601, μαζί με τον θείο του, Μακάριο, μόνασε στη Μονή Μαλεβής (1601), όπου χειροτονήθηκε ιερέας με το όνομα Νείλος. Ο πόθος του, όμως, για την ασκητική ζωή τον οδήγησε στο Άγιον Όρος.
Κατοίκησε στο σπήλαιο του Αγίου Πέτρου του Αθωνίτη. Κοιμήθηκε ειρηνικά στις 12 Νοεμβρίου 1651 και η σπηλιά του ανάβλυζε μύρο, γι’ αυτό ονομάστηκε Μυροβλύτης. Το 1967 στη μονή χτίστηκε ο Ναός του Αγίου Νείλου του Αγιοπετρίτη. Επίσης, ναός του αγίου υπάρχει και στην Καλλίπολη του Πειραιά. Ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ είχε πει: «Πολλοί λίγοι γνωρίζουν ότι το τραγούδι του Μπαγιαντέρα γράφτηκε στο καφενείο του πατέρα μου. Στη γειτονιά μου, στον Άγιο Νείλο».
Δενδρόκεδρος, o μοναδικός στην Ευρώπη
Στον Πάρνωνα ή Μαλεβό, ή Κρόνιον Όρος, εκτείνεται το μοναδικό δάσος από δενδρόκεδρους στην Ευρώπη, το οποίο προστατεύεται από το δίκτυο Natura 2000. Συγκεκριμένα, γύρω από τη Μονή Μαλεβής απλώνεται μια έκταση 740 στρεμμάτων από το σπάνιο αυτό δάσος. Ο δενδρόκεδρος ή γιουνίπερος ευδοκιμεί, επίσης, στη νότια Μικρά Ασία, τη Συρία και τον Λίβανο.
Το δάσος της Μαλεβής ανακηρύχθηκε «Διατηρητέο μνημείο της φύσης» από το ελληνικό κράτος το 1980. Στο ιερό βουνό του θεού Κρόνου έχουν καταγραφεί και άλλα είδη σπάνιων φυτών, που επιβεβαιώνουν ότι σε αυτόν τον τόπο η φύση χάρισε απλόχερα τα πιο ακριβά της δώρα.
Κείμενο: Μυρσίνη Γρηγόρη
Φωτογραφίες: Μυρσίνη Γρηγόρη
