Γνωριμία με το Ελληνικό Κέντρο Εκπαίδευσης και Ανάπτυξης Σκύλων Οδηγών και Κινητικότητας Τυφλών και Σκύλων Βοηθών για Άτομα με Αναπηρίες
Σκύλοι Οδηγοί Ελλάδος
Γράφει ο Βασίλης Γουλιέλμος, εκδότης του περιοδικού “κατοικίδια εν δράσει…”
Επιμέλεια απαντήσεων Ζωή Γερουλάνου
Θα θέλαμε να σας γνωρίσουν καλύτερα οι αναγνώστες μας. Πείτε μας λίγα λόγια για τον φορέα, πότε ιδρύθηκε και πόσο εύκολη ή δύσκολη είναι η πορεία σας μέχρι σήμερα.
Το Κέντρο «Σκύλοι Οδηγοί Ελλάδος», ιδρύθηκε το 2008 με Ιδρυτικά μέλη το Κέντρο Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών (Κ.Ε.Α.Τ) Αθήνας – Θεσσαλονίκης, την Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρίες (Ε.Σ.Α.μεΑ), την Εθνική Ομοσπονδία Τυφλών (Ε.Ο.Τ), τον Φάρο Τυφλών Ελλάδος (Φ.Τ.Ε), τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Τυφλών (Π.Σ.Τ) και τις Περιφερειακές του Ενώσεις, την Πανελλήνια Ενωση Αμφιβληστροειδοπαθών (Π.Ε.Α) και το Ελληνικό Κέντρο Εκπαίδευσης Σκύλων (Ε.Κ.Ε.Σ).
Σκοπός του να εκπαιδευτούν οι πρώτοι Εκπαιδευτές Σκύλων Οδηγών με την συνεργασία του Ολλανδού Εκπαιδευτή Σκύλων Οδηγών και Κινητικότητας, κο Peter Lasaroms και την Εκπαιδεύτρια Κινητικότητας και Προσανατολισμού, κα Anita Lasaroms – ιδιοκτήτες της Σχολής Dogs for Care, βασικοί συνεργάτες του Κέντρου Εκπαίδευσης Σκύλων Οδηγών της Ολλανδίας, KNGF, που φέτος έκλεισε 100 χρόνια λειτουργίας, και παράλληλα να ξεκινήσει η εκπαίδευση Σκύλων Οδηγών για τα Άτομα με Οπτική Αναπηρία στην Ελλάδα.
Η εκπαίδευση ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2011, με κουτάβια τα οποία ήρθαν από Ολλανδούς Εκτροφείς, ενώ από το 2015 τα κουτάβια προέρχονται από Ελληνικά Εκτροφεία, όπως το Εκτροφείο Μ.C. of Palmhill, το Εκτροφείο ΑΜΑΛΘΕΙΑ και το εκτροφείο IRIS LABRADOR RETRIEVER.
Τον Ιούνιο του 2012 ξεκίνησαν τα προγράμματα Αναδοχής Κουταβιών από Αναδόχους Εθελοντές. Η όλη εκπαίδευση των Αναδόχων Εθελοντών γίνεται από το Κέντρο «Σκύλοι Οδηγοί Ελλάδος». Κοινωνικοποιούν και εκπαιδεύουν τα κουτάβια στη βασική υπακοή. Τα κρατούν μέχρι τους 12 μήνες υπό την καθοδήγηση της ομάδας των εκπαιδευτών, οπότε και τα παραδίδουν στους Εκπαιδευτές Σκύλων Οδηγών για την τελική εκπαίδευσή τους ως Σκύλοι Οδηγοί ατόμων με οπτική αναπηρία.
Η βοήθεια των ανάδοχων Εθελοντών είναι πολύτιμη και χωρίς αυτούς το πρόγραμμα εκπαίδευσης των Σκύλων Οδηγών δεν θα μπορούσε να υλοποιηθεί.
Η πορεία του Κέντρου είναι δύσκολη σε όλα τα επίπεδα. Ξεκινώντας από την εύρεση Ανάδοχων Εθελοντών για την κοινωνικοποίηση των κουταβιών, προχωρώντας στον οικονομικό τομέα, τα καθημερινά προβλήματα που προκύπτουν από την ΜΗ εφαρμογή του Θεσμικού Πλαισίου για την Πρόσβαση των Χειριστών και των Σκύλων Οδηγών τους, των Αναδόχων και των Εκπαιδευτών με τα κουτάβια και τα υπό εκπαίδευση Σκυλιά στα ΜΜΜ, σε Ιδιωτικούς και Δημόσιους Χώρους, σε χώρους Υγειονομικού ενδιαφέροντος, σε Αεροπλάνα, Ταξί, σε Ξενοδοχεία κ.λ.π. Οι δυσκολίες αυτές παράλληλα δημιουργούν δεύτερες σκέψεις και σε Υποψήφιους Αναδόχους και σε Υποψήφιους Χειριστές. Το να παλεύει κανείς για το Αυτονόητο είναι Δύσκολο και Επίπονο.
Οι Νόμοι που καλύπτουν την Πρόσβαση Παντού είναι ο Ν. 3868/2010, Ν. 4235 και 4238 του 2014 και η Υπουργική Απόφαση Αριθμ. Υ1γ/Γ.Π/ οικ.47829/2017 – ΦΕΚ 2161/Β/23-6-2017 – Υγειονομικοί όροι και προϋποθέσεις λειτουργίας επιχειρήσεων τροφίμων / ποτών και άλλες διατάξεις.
Πως γίνεται η επιλογή ενός σκύλου οδηγού, κατ’επέκταση, η επιλογή του χειριστή και πως εξασφαλίζετε την αρμονική τους συμβίωση και συνεργασία; Πόσο κοστίζει η εκπαίδευσή του;
Η επιλογή ενός Κουταβιού που προορίζεται για Σκύλος Οδηγός γίνεται από τους Εκπαιδευτές Σκύλων Οδηγών του Κέντρου. Κατά την επίσκεψή τους στον Εκτροφέα έχουν την δυνατότητα να αξιολογήσουν τα κουτάβια 2 και 3 φορές προκειμένου να καταλήξουν σε κάποιο, το οποίο στην ηλικία των 2,5 – 3 μηνών θα δοθεί στον Ανάδοχο Εθελοντή με την συνεργασία των εκπαιδευτών μέχρι να συμπληρώσει τον 12ο-14ο μήνα της ζωής του. Οι εκπαιδευτές σκύλων οδηγών μπορούν να αξιολογήσουν ένα κουτάβι από το ενδιαφέρον του για το τι γίνεται γύρω του, πως αντιδρά σε διάφορα ερεθίσματα, συγκριτικά με τα άλλα κουτάβια, πως αντιδρά σε θορύβους κ.α. Μετά το κουτάβι έρχεται στα χέρια του/της εκπαιδευτή/τριας σκύλων οδηγών για 12-14 μήνες για την βασική εκπαίδευση του ως Σκύλος Οδηγός. Η εκπαίδευση αυτή συμπεριλαμβάνει πάρα πολλές εντολές σε πάρα πολλά διαφορετικά περιβάλλοντα, εκπαίδευση σε αποφυγή χαμηλών και υψηλών εμποδίων μέχρι 2 μέτρα και άλλα. Όταν ο εκπαιδευόμενος σκύλος φτάσει στο επίπεδο να είναι έτοιμος για να παραδοθεί στον Χειριστή, άτομο με οπτική αναπηρία τότε ο Εκπαιδευτής Σκύλου Οδηγού θα έρθει σε επαφή με τα άτομα που έχουν κάνει αίτηση για την απόκτηση σκύλου οδηγού και μετά από αξιολόγηση θα ξεκινήσουν την διαδικασία ταιριάσματος του Σκύλου Οδηγού με τον Τυφλό Χειριστή, η οποία κρατάει από 60-90 ώρες. Μετά από αυτό το διάστημα η στενή συνεργασία Εκπαιδευτή Σκύλου Οδηγού και Χειριστή είναι πολύ ουσιαστική προκειμένου να εξασφαλιστεί η αρμονική συμβίωση του Σκύλου Οδηγού καθώς και η σωστή συνύπαρξή τους εκπαιδευτικά, στο πολύ σπουδαίο έργο που επιτελούν μαζί που δεν είναι άλλο από την σωστή οδήγηση, εκ μέρους του σκύλου Οδηγού, με Ασφάλεια του Χειριστή του. Πρέπει να τονίσουμε ότι ένα άτομο με οπτική αναπηρία στην Ελλάδα συνήθως είναι πολύ δραστήριο, έχει πολλά ενδιαφέροντα, κινείται σε πολλές διαδρομές, ταξιδεύει στην Ελλάδα αλλά και στο Εξωτερικό με αποτέλεσμα ο καινούργιος συνοδοιπόρος του και συγχρόνως πιστός του φίλος να πρέπει να έχει εκπαιδευτεί σε πολλές διαφορετικές συνθήκες, έτσι ώστε να μπορεί να ανταπεξέλθει στην κοινή τους πορεία. Εάν στο σημείο αυτό προστεθούν και οι δυσκολίες τις οποίες συναντά ένα άτομο με οπτική αναπηρία στην καθημερινότητά του από εμπόδια έως συμπεριφορές τότε μόνο μπορεί κανείς να αξιολογήσει την σπουδαιότητα της εκπαίδευσης ενός Σκύλου, φυλής Labrador, για να γίνει Σκύλος Οδηγός Τυφλού. Η επιλογή του Χειριστή γίνεται αποκλειστικά από τους Εκπαιδευτές Σκύλων Οδηγών αφού έχει προηγηθεί μία διαδικασία υποβολής αίτησης προς το Κέντρο, αξιολόγηση στην Κινητικότητα και τον Προσανατολισμό από Εκπαιδεύτριες Κινητικότητας και Προσανατολισμού, δηλαδή στη χρήση του Λευκού Μπαστουνιού με τις σωστές τεχνικές.
Από τη σχέση που δημιουργείται μεταξύ σκύλου οδηγού και χειριστή, ο σκύλος “χάνει”; Εννοώ, ο σκύλος πιέζεται ψυχολογικά; Μπορεί να είναι κάποιες στιγμές ανέμελος, για παιχνίδι και χάδια; Απολαμβάνει αυτό που προσφέρει;
Ο Σκύλος Οδηγός όταν φοράει το γιλέκο του και βρίσκεται σε «υπηρεσία» δηλαδή «εργάζεται» πρέπει να λειτουργεί με πολύ σοβαρότητα, υπευθυνότητα και να είναι σίγουρος για την όλη του συμπεριφορά. Με το που επιστρέφει στο σπίτι του και καταλάβει ότι τώρα είναι ελεύθερος, τότε λειτουργεί σαν ένα οποιοδήποτε κατοικίδιο, παίζει, ξεκουράζεται και είναι ένα χαρούμενο κι ευτυχισμένο σκυλί. Το δέσιμο που προκύπτει από αυτήν την πολύτιμη σχέση δίνει πολλά φιλιά και χάδια κατά τη διάρκεια της ημέρας, πράγμα το οποίο ο Σκύλος Οδηγός είναι σε θέση να το εκτιμήσει.
Όταν ο Σκύλος Οδηγός «εργάζεται» η μεγαλύτερη ανταμοιβή του είναι η επιβράβευσή του από τον Χειριστή του και κατά την διάρκεια των διαδρομών τους αλλά και όταν καταφέρνει να αντιμετωπίσει δύσκολες καθημερινές καταστάσεις.
Τα πάντα στην εκπαίδευση και στη συνύπαρξη με τον Χειριστή τους γίνονται με την επιβράβευση, τα χάδια και την Αγάπη. Παράλληλα, το Κέντρο έχει δημιουργήσει στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, στο Κέντρο Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών Κ.Ε.Α.Τ., δύο πάρκα ώστε ατομικά ή ομαδικά να μπορούν οι Χειριστές, οι Ανάδοχοι Εθελοντές και οι Εκπαιδευτές να αφήνουν ελεύθερους τους σκύλους τους χωρίς κανέναν φόβο, για να εκτονώνονται και να απολαμβάνουν το παιχνίδι τους.
Αναγνωρίζει καταρχήν η πολιτεία και στη συνέχεια η κοινωνία τη σπουδαιότητα του έργου σας; Ανταποκρίνονται στο κάθε σας κάλεσμα για υλική και ηθική βοήθεια;
Η πολιτεία είναι απούσα στην όλη αυτή προσπάθεια, έχει συμβάλλει μόνον σε κάποια θεσμικά πλαίσια τα οποία και το Κέντρο Σκύλοι Οδηγοί Ελλάδος και η Σχολή Λάρα επανειλημμένα έχουν διαχειριστεί μαζί τους. Εχουν ψηφιστεί οι Νόμοι 3868/2010, 4235 και 4238 του 2014 που αναφέρονται στην πρόσβαση των Σκύλων Οδηγών και των υπό εκπαίδευση σκύλων και έχουν εκδοθεί υπουργικές αποφάσεις από το Υπουργείο Υγείας για υγειονομικές διατάξεις και από το Υπουργείο Μεταφορών για διευκρινήσεις στις μεταφορές. Η κοινωνία στις δύσκολες εποχές που διανύουμε στηρίζει μεν ηθικά αλλά πολύ δύσκολα οικονομικά. Η εύρεση Εθελοντών, οι οποίοι θα μπορούσαν να στηρίξουν την προσπάθεια, λόγω της κρίσης είναι πολύ δύσκολη. Στο Κέντρο «Σκύλοι Οδηγοί Ελλάδος» αυτή τη στιγμή συνεργάζονται συνολικά 15 Εθελοντές αλλά οι ανάγκες είναι πολύ περισσότερες προκειμένου να στηριχθούν οι δραστηριότητες και οι δράσεις ενημέρωσης του Κέντρου μέσω του εγκεκριμένου εκπαιδευτικού προγράμματος «Αγαπάμε Σκύλους Οδηγούς».
Ποιοι στηρίζουν το έργο σας;
Χωρίς την στήριξη της Χορηγού Εταιρείας PETLINE Α.Ε., το πρόγραμμα κοινωνικοποίησης 10 κουταβιών, το πρόγραμμα εκπαίδευσης 8 Σκύλων Οδηγών, η συντήρηση 10 Σκύλων Οδηγών, 5 στην Αθήνα και 5 στην Θεσσαλονίκη και η συντήρηση 3 Σκύλων Οδηγών σε απόσυρση, (είτε για λόγους υγείας, είτε για λόγους συμπεριφοράς) και οι οποίοι έχουν αναλάβει το έργο προώθησης, ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης στην Αθήνα και στην Θεσσαλονίκη, δεν θα μπορούσαν να είναι πραγματικότητα. Η συμπόρευση με την Χορηγό Εταιρεία PETLINE Α.Ε. δίνει αυτά τα αξιόλογα αποτελέσματα και δίνει την ευκαιρία σε Χειριστές, Άτομα με Οπτική Αναπηρία να μπορούν να κινούνται Ανεξάρτητα και με Ασφάλεια στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό. Τονίζουμε το Εξωτερικό, γιατί 5 από τους 10 Χειριστές είναι Αθλητές και συμμετέχουν σε Τουρνουά των αθλητικών τους Ομάδων.
Παράλληλα πρέπει να τονίσουμε ότι η συμβολή της Εταιρείας BAYER HELLAS είναι σημαντική με την χορηγία της για τις αποπαρασιτώσεις των σκύλων του Κέντρου. Οι Ιδιώτες Δωρητές, εν μέσω κρίσης, στηρίζουν Ηθικά και Οικονομικά, ανάλογα με τις δυνατότητές τους. Για την υλοποίηση αυτής της πρωτοποριακής δράσης για τα ελληνικά δεδομένα το Κέντρο «Σκύλοι Οδηγοί Ελλάδος» χρειάζεται την στήριξη όλης της κοινωνίας.
ΚΕΝΤΡΟ «ΣΚΥΛΟΙ ΟΔΗΓΟΙ ΕΛΛΑΔΟΣ»
Βερανζέρου 31, 104 32 Αθήνα, Τηλ.: 210 52 00140 – 6932414189
e-mail: info@greekguidedogs.com
Facebook: Σκύλοι Οδηγοί Ελλάδος-Greek Guide Dogs
