Έλληνες δότες οργάνων: Χτίζουν γέφυρες ζωής με δομικά υλικά γενναιότητα ψυχής, διάθεση για προσφορά και ελπίδα
Έξι άνθρωποι με ισάριθμες ιστορίες που προκάλεσαν αναρίθμητα συναισθήματα και συμπύκνωσαν την αξία της δωρεάς των οργάνων, ήταν οι πρωταγωνιστές στην εκδήλωση που διοργάνωσε ο Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων
Ένα διαφορετικό ραντεβού, ένα ραντεβού ζωής, είχαν δώσει στο αίθριο του Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου (ΩΚΚ) το μεσημέρι της Δευτέρας άνθρωποι που έδωσαν ή πήραν πολύτιμα “δώρα”, μοσχεύματα, άνθρωποι που άφησαν ανεξίτηλο το πέρασμά τους από τη ζωή, τη δική τους και των άλλων.
Το πρόγραμμα φαίνεται πιο απαραίτητο από ποτέ σε ό,τι αφορά τη δωρεά οργάνων και τις μεταμοσχεύσεις στη χώρα μας, καθώς διατηρεί σταθερά την τελευταία θέση στην Ευρώπη στο συγκεκριμένο πεδίο.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΕΟΜ, το 2018 οι αναφερθέντες εγκεφαλικοί θάνατοι ήταν 108, αλλά οι αξιοποιηθέντες ως δότες ήταν μόλις 45. Ο δείκτης δοτών ανά εκατομμύριο πληθυσμού διαμορφώνεται στο 4,1 -ο ίδιος δείκτης το 2008 ήταν στο 8,9 ανά εκατομμύριο πληθυσμού. Το 2017 ο αριθμός των δοτών ήταν 67. Όσον αφορά στις μεταμοσχεύσεις συμπαγών οργάνων, το 2018 ανήλθαν σε 103 ενώ το 2017 ήταν 144. Για το 2019, μέχρι και τις 5 Απριλίου, οι μεταμοσχεύσεις συμπαγών οργάνων ήταν 50.
Ωστόσο, ο πρόεδρος του ΕΟΜ, κ. Ανδρέας Καραμπίνης, χαρακτήρισε ως θετικό το γεγονός ότι η Ελλάδα επιλέχθηκαε από την Ευρωπαϊκή Ένωση για τη διοργάνωση των εκδηλώσεων του Eudonorgan. “Είναι τιμητικό να μας περιλαμβάνουν στο πρόγραμμα παρότι είμαστε τελευταίοι στις δωρεές οργάνων στην Ευρώπη γιατί μας δείχνουν πως μπορούμε να κάνουμε βήματα στο πεδίο αυτό. Πρέπει να καταλάβει η κοινωνία, η πολιτεία, η εκκλησία την αξία της δωρεάς οργανων” ανέφερε ο κ. Καραμπίνης. Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Ωνασείου, κ. Δημήτρης Νιάκας, τόνισε ότι έχει δρομολογηθεί το προγραμμα μεταμοσχεύσεων πνευμόνων. Υπενθυμίζεται ότι έχει ανακοινωθεί η δημιουργία του πρώτου Εθνικού Μεταμοσχευτικού Κέντρου στο Ωνάσειο το οποίο θεμελιώνεται με δωρεά του ιδρύματος Ωνάση. “Το επόμενο βήμα πρέπει να είναι η ενδυνάμωση των νοσοκομείων υπό τον συντονισμό του ΕΟΜ για την προώθηση της δωρεάς οργάνων. Στέλνουμε ενα ηχηρό μήνυμα προς ολους όσοι πάσχουν για τη ζωή τους” είπε ο κ. Νιάκας.
Στην ίδια εκδήλωση βραβεύτηκε από τους Έλληνες διοργανωτές και τον ΕΟΜ ο τέως πρόεδρος του Ιταλικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων, Dr. Alessandro NanniCosta. Χάρη στην ελληνι-ιταλική συνεργασία έχουν σωθεί τα τελευταια 15χρόνια 252 ασθενείς.
Η γέφυρα των ονείρων αφιερωμένη στη ζωή του 15χρονου Σόλωνα
“Καθημερινοί άνθρωποι, που αγωνίστηκαν, που έχτισαν γέφυρες με τη ζωή” περιέγραψε τους πρωταγωνιστές της εκδήλωσης η δημοσιογράφος κυρία Φωτεινή Γεωργίου. Στην περίπτωση της οικογένειας Φαίδωνα και Σισυς Καρυδάκης η γέφυρα ήταν και κυριολεκτική, πραγματική. Είναι η πεζογέφυρα επί της λεωφόρου Κηφισίας, στο ύψος του Ψυχικού. Εκεί όπου τον Δεκέμβριο του 2009 τραυματίστηκε πολύ σοβαρά ο 15χρονος γιος τους, Σόλων Καρυδάκης, από έναν ασυνείδητο οδηγό.
“Ο Σόλων όλη του τη ζωή γελούσε και ζωγράφιζε. Εκείνο το βράδυ θα πήγαινε σε χορό του σχολείου του. Δεν πρόλαβε. Εκτοξεύτηκε στον αέρα με ταχύτητα 245 χιλιόμετρα την ώρα και εγκαταλείφθηκε. Η σφοδρότητα του χτυπήματος ήταν τέτοια που καταστράφηκαν ολα τα όργανά του. Αμέσως μολις ο κ. Καραμπίνης, που ηταν τότε διευθυντής στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας του Γενικού Κρατικού Νίκαιας, μας ενημέρωσε ότι ο Σόλων δεν εχει καμία ελπίδα, η μητέρα του εξέφρασε την επιθυμία να δωρίσουμε τα όργανα του. Για μας η απόφαση για τη δωρεά οργάνων ήταν μια μικρή παρηγοριά, ήταν μια ελάχιστη παρηγοριά για να μπορέσουμε να κρατηθούμε στη ζωή” δήλωσε ο κ. Φαίδων Καρυδάκης.
Ομως αυτη η παρηγοριά δεν διήρκεσε για πολύ. Οι γιατροί ενημέρωσαν τους τραγικούς γονείς ότι τα όργανα δεν μπορούν να μεταμοσχευθούν. ” Η βαρύτητα του τραυματισμού ηταν τόσο μεγάλη που στέρησε ακόμη και το τελευταίο δώρο αυτού του παιδιού απο άλλους συνανθρώπους μας” είπε συγκινημένος ο κ. Καρυδάκης. Μόνο οι νεφροί που ήταν πιο προστατευμένοι στο ατύχημα μεταμοσχεύτηκαν τελικά. Με συγκίνηση περιέγραψε και τις κινητοποιήσεις των συμμαθητών του γιου του στο Κολέγιο Αθηνών για να κατασκευαστεί η πεζογέφυρα αλλά και την τεράστια βοήθεια από ιδιώτες για να υλοποιηθεί κάτι που έγινε σε χρόνο εξπρές για τα ελληνικά δεδομένα, μεσα σε δυο χρόνια.
Με ιδιαίτερα σκληρή γλώσσα σε σχέση με τα τροχαία ατυχήματα και την ευθύνη όλων στο δρόμο μίλησε ο γνωστός οδηγός αγώνων Ιαβέρης, κατά κόσμον Αναστάσιος Μαρκουΐζος. “Τα τροχαία αποτελούν τον μεγάλο τροφοδότη για τους ανθρώπους που χρειάζονται ζωτικά όργανα. Είμαι απογοητευμένος γιατι δεν μπορούμε να διαχειριστούμε αυτην την πληθώρα ζωτικών οργάνων και γιατί δεν υπάρχει ευαισθητοποίηση. Θα μπορούσαμε να ακολουθήσουμε το παράδειγμα της Λετονίας, όπου όποιος εμπλέκεται σε τροχαίο, εντάσσεται σε προγραμμα για κοινωνική εργασία, και εγγράφεται υποχρεωτικά σε πρόγραμμα δωρεάς οργάνων. Εμείς αντιθέτως στην Ελλάδα παρακολουθούμε να συντελείται στους δρόμους μας μια γενοκτονίας” είπε ο Ιαβέρης.
Όταν ο γιος του, Κωνσταντίνος, διαγνώστηκε με νεφρική ανεπάρκεια, όλη η οικογένεια κατάλαβε τι σημαίνει “το κάτεργο της αιμοκάθαρσης” όπως ανεφερε ο Ιαβέρης. Πριν από τρεις μηνες δώρισε τον νεφρό του στο γιο του Κωνσταντίνο, και όπως είπε «βγήκε η οικογένειά μου από το κάτεργο». Ο μεταμοσχευμένος Κωνσταντίνος Μαρκουΐζος χαρακτήρισε τις μεταμοσχεύσεις ως το μέγιστο επίτευγμα της ιατρικής. “Πρέπει να ξεπεράσουμε τους φόβους μας, κανείς δεν μας σκοτώνει για να μας πάρει τα όργανα μας, μόνο εμείς προσφέρουμε” είπε ο κ. Μαρκουίζος.
Απ. Χαριτωνίδης: “Αν σου έλεγαν οτι θα διαγνωστείς με λευχαιμία, θα γινόσουν δωρητής;”
Ο 36χρονος Απόστολος Χαριτωνίδης ήταν αθλητής, όταν διαγνώστηκε στα 24 χρόνια του με λευχαιμία, και συνέχισε να τιμά τον αθλητικό χώρο μετα τη μεταμόσχευση στην οποία υποβλήθηκε. Σημερα συμμετέχει σε παγκόσμιους αγώνες μεταμοσχευμένων και συνεχίζει να κατακτά βραβεία και διακρίσεις. Και πάντα με μια αγωνία “ζούμε με την αγωνία της διατήρησης του μοσχεύματος”. Ανατρέχει μπρος πίσω σε αυτα τα χρονια που άλλαξαν τη ζωή του. “Βρέθηκε μόσχευμα από εναν Ιταλό. Δεν θα ξεχάσω εκείνες τις ημέρες. Γι αυτο και ξαναγύρισα στον αθλητισμό, ξαναγύρισα στη ζωή. Δεν έγινα παρατηρητής της ζωής. Αναρωτιόμουν συνεχώς τι θα ήθελα να μουν πουν, τι θα ήθελα να ακούσω σε εκείνη την περίοδο. “Αν σου έλεγε κανείς οτι θα αρρωστήσεις στα 24 σου, θα το πίστευες;”, “Αν σου έλεγαν οτι θα διαγνωςτείς με λευχαιμία θα γινόσουν δωρητής;”. Καταλήγοντας θα έλεγα πως η ελπίδα και η πίστη μπορεί να σε κρατήσουν ζωντανό” είπε ο κ. Χαριτωνίδης.
Σταύρος Κυπριανός: “Οσο υπάρχουν δότες, θα υπάρχουν και άγγελοι”
Ο Κύπριος δημοσιογράφος του ΡΙΚ, κ. Σταύρος Κυπριανού, διαγνώστηκε το 2013 με τη Νόσο των Σταυροφόρων, δηλαδή με αμυλοειδική πολυνευροπάθεια. Η μεταμόσχευση ήπατος ήταν μονόδρομος. Αναγκάστηκε να μετακινηθεί σε νοσοκομείο της Βρετανίας και να περιμένει να βρεθεί μόσχευμα. Η αναμονή του διήρκεσε έξι μήνες. “Η μεταμοσχευση ήπατος ειναι μια απο τις μεγαλύτερες και δυσκολότερες επεμβάσεις. Προϋπόθεση βεβαίως για να γίνει αυτό ήταν ότι ένας άνθρωπος φεύγοντας μού εδωσε ζωή, μού εδωσε την ευκαιρία να συνεχίσω τη ζωή μου αλλα και να σκεφτώ οσους συνανθρώπους μου περιμένουν. Μεσα από δράσεις προσπαθώ πλέον να ευαιςθητοποιω για τη δωρεά οργάνων. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως έχουμε περισσοτερες πιθανότητες να βρεθούμε στη θέση του λήπτη παρά στη θέση του δότη. Όσο υπάρχουν δότες, θα υπαρχουν άγγελοι” είπε ο κ. Κυπριανός.
Οι αφανείς ήρωες του Ιπποκράτη
H καρδιολόγος της ομάδας Μεταμοσχεύσεων του Ωνασείου, κυρία Αγγελική Γκουζιούτα, περιέγραψε τις τιτάνιες προσπάθειες δεκάδων Ελλήνων και Ιταλών γιατρών και άλλων αξιωματούχων ανήμερα τα Χριστούγεννα του 2016, προκειμένου να μεταφερθεί ο 3χρονος Δημήτρης σε νοσοκομείο του Βατικανού. Το αγόρι είχε εμφανίςει οξεία καρδιακή ανεπάρκεια έπειτα από μια ίωση. Η μεταμόσχευση καρδιάς ήταν αναγκαία για το παιδί. Και με δεδομένο ότι στη χώρα μας δεν πραγματοποιούνται μεταμοσχεύσεις καρδιάς σε παιδιά, παρά μόνο σε ενήλικες, ήταν μονόδρομος και η αναζήτηση νοσοκομειου και μοσχεύματος στην αλλοδαπή.
“Από πλευράς ιατρικής είχαν γίνει όλα όσα έπρεπε να γίνουν. Έπρεπε να ξεπεραστούν αλλα προβλήματα. Θα έρχονταν Ιταλοί με στρατιωτικό αεροσκάφος στην Ελλάδα για να παραλάβουν εναν μη Ιταλό και να τον πάνε στη χώρα τους; Δεν είχε ξαναγίνει. Είμαστε σε ανοικτή γραμμή με υπουργεία εξωτερικών, εθνικής άμυνας, ΕΟΜ, παραμονή και ανήμερα Χριστουγέννων. Αποφασίστηκε να το μεταφέρουμε με δικό μας αεροσκάφος. Ξεκίνησε η αεροδιακομιδή και ουσιαστικά ξεκινούσε το ταξίδι της ελπίδας για τον 3χρονο Δημήτρη. Μια ομάδα ανθρώπων σε δυο διαφορετικά κράτη αποδείξαμε οτι μπορούσαμε να ξεπεράσουμε όχι μονο τους εαυτούς μας αλλα και τα συστήματα των κρατών” ανέφερε μεταξύ άλλων η κυρία Γκουζιούτα, περιγράφοντας τις ατέλειωτες διαδικασίες που έπρεπε να κινηθούν.
“Προσπάθησαν να βάλουν άμεσα τον Δημήτρη στην επείγουσα λίστα για μεταμόσχευση. Δεν κατέστη δυνατό. Επι πεντε μίνες το παιδί ήταν στη μηχανική υποστήριξη. Το μόσχευμα βρέθηκε την ημέρα που το νοσοκομείο στο Βατικανό το επισκέφθηκε η Μελάνια Τραμπ. Κι εκείνη την ημέρα ενα παιδι εγκεφαλικά νεκρό χάρισε την καρδιά του στον Δημήτρη. Αυτη ειναι η Ευρώπη της αλληλεγγύης, αυτήν την Ευρώπη περιμένουμε όλοι. Εμείς πρεπει να βρίσκουμε πάντα το θάρρος και την πίστη να παλεύουμε. Ευχή μας και στόχος μας είναι κάθε ιστορία να εχει ενα αίσιο τέλος. Αλλά ακόμη κι αν δεν έχει, οφείλουμε να έχουμε προσπαθήσει πολύ για αυτό” κατέληξε η γιατρός.
Κι αν το ταξίδι του 3χρονου Δημήτρη το 2016 σκόρπιζε στο κοινό της εκδήλωσης στο Ωνάσειο πόνο και αγωνία και ελπίδα μαζί, καθώς περιγραφόταν βήμα βήμα, ο 8χρονος σήμερα Αλέξανδρος, μακριά πια από την περιπέτεια που είχε βιώσει το 2015, στην Πάτρα και μετα στην Ιταλία, γερός, δυνατός και χαρούμενος, προκαλούσε ρίγη συγκίνησης αποτελώντας την πιο ζωντανή απόδειξη της αξίας της δωρεάς οργάνων και των μεταμοσχεύσεων. Το 2015 ο Αλέξανδρος ήταν ένα βήμα πριν το θάνατο, όπως είπε ο γιατρός του, εντατικολόγος Παίδων στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο Πατρών, κ. Ανδρέας Ηλιάδης. Την πολυσύνθετη προσπάθεια μεταμόσχευσης καρδιάς στον μικρό Αλέξανδρο, από την εισαγωγή στη ΜΕΘ του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Πατρών μέχρι την έξοδό του από μεταμοσχευτικό κέντρο της Πάντοβα περιέγραψε ο γιατρός.
“Ο Αλέξανδρος που γύρισε από την Ιταλία με καινούργια καρδιά, όπως του είπαμε. Βάλαμε ενα μικρο λιθαράκι στη διαδικασία της ζωής. Η δωρεά οργάνων στη χώρα μας ειναι ταμπού γιατι και οι μεταμοσχεύσεις είναι ταμπού. Όμως εμεις οι στατιστικολόγοι πολεμάμε καθε μέρα, δίνουμε μάχη για τη ζωή. Κάποιες φορές δεν θα τα καταφέρουμε, καποια παιδια θα χαθούν. Ομως ακόμη και τότε ξέρουμε πως μπορούμε μεσα απο τον εγκεφαλικό θάνατο να δώσουμε ζωή σε αλλα παιδια. Για καθε εγκεφαλικό θάνατο που έχουμε, ξέρουμε ότι αυτός μπορεί να αντιστοιχεί σε ζωή τουλάχιστον πεντε παιδιών που περιμένουν μοσχεύματα σε νοσοκομεία” είπε ο κ. Ηλιάδης.
“Αγαπάω πολύ τον Ανδρέα” είπε με τη δυνατή, παιδική φωνούλα του ο 8χρονος Αλέξανδρος, όταν του ζήτησαν να πει κάτι. Κι έτρεξε να τον αγκαλιάσει.
