Υπάρχουν δύο ειδών κόμποι. Ο πρώτος είναι οι πεποιθήσεις και οι αντιλήψεις μας. Όταν προσκολλούμαστε σε αυτές, παύουμε να είμαστε ελεύθεροι και δεν έχουμε καμία ελπίδα να αγγίξουμε την αλήθεια της ζωής. Άρα το πρώτο εμπόδιο είναι οι πεποιθήσεις, οι γνώσεις, οι αντιλήψεις μας για τα πράγματα.

Ο δεύτερος κόμπος είναι οι αιτίες του πόνου μας, αυτά που μας κάνουν να υποφέρουμε – ο φόβος, ο θυμός, οι προκαταλήψεις, η απόγνωση, η αλαζονεία. Πρέπει να τα απομακρύνουμε όλα αυτά για να απελευθερωθούμε.

Αυτοί οι κόμποι, που έχουν σχηματιστεί πολύ βαθιά στον εγκέφαλο και στη συνείδησή μας, μας εγκλωβίζουν και μας οδηγούν να κάνουμε πράγματα που δεν θέλουμε να κάνουμε, μας οδηγούν να πούμε πράγματα που δεν θέλουμε να πούμε. Άρα δεν είμαστε ελεύθεροι. Κάθε φορά που κάνουμε πράγματα, όχι από πραγματική επιθυμία αλλά από φόβο ή συνήθεια, δεν είμαστε ελεύθεροι.

Επομένως, όταν διαβάζεις βιβλία αυτοβοήθειας, όταν κάνεις διαλογισμό, δεν το κάνεις για να αποκτήσεις γνώσεις και αντιλήψεις. Στην πραγματικότητα το κάνεις για να απελευθερωθείς από γνώσεις και αντιλήψεις. Μην αντικαθιστάς απλώς τις παλιές σου γνώσεις και αντιλήψεις με νέες. Σταμάτα να κυνηγάς την ευτυχία εδώ κι εκεί, σταμάτα να αντικαθιστάς κάθε ιδέα με την επόμενη.

Όλοι έχουμε συγκεκριμένες συμπεριφορές που συχνά είναι βαθιά ριζωμένες μέσα μας. Καθημερινά επιτρέπουμε σε αυτές τις υπόγειες εσωτερικές μας τάσεις να κυβερνούν τη ζωή μας. Δρούμε, και αντιδρούμε, υπό την επήρεια αυτών των εσωτερικών τάσεων. Αλλά ο νους μας είναι από τη φύση του ευέλικτος. Όπως λέει η νευροεπιστήμη, ο εγκέφαλός μας έχει πλαστικότητα. Μπορούμε να τον μεταμορφώσουμε.

Η ικανότητα να σταματήσεις και να αποκτήσεις επίγνωση της παρούσας στιγμής είναι μέρος του ορισμού της ευτυχίας. Δεν είναι δυνατόν να γίνεις ευτυχισμένος στο μέλλον. Κι αυτό δεν είναι ζήτημα πίστης, είναι ζήτημα εμπειρίας.

Όταν σταματάει η δραστηριότητα του σώματος, ο εσωτερικός διάλογος μοιάζει να δυναμώνει. Όταν διακόψουμε τον εσωτερικό διάλογο, τη συνεχή νοητική αναστάτωση, μπορούμε να βιώσουμε την εμπειρία ενός άπλετου χώρου που μας δίνει την ευκαιρία να ζήσουμε τη ζωή μας μ’ έναν ριζικά νέο και ικανοποιητικό τρόπο.

Δεν μπορούμε να είμαστε χαρούμενοι χωρίς χώρο για σιωπή. Το γνωρίζω από την άμεση παρατήρηση και την εμπειρία μου, δεν χρειάζεται να κάνω επιστημονικές μετρήσεις για να το καταλάβω. Όταν βλέπω κάποιον, μπορώ να ξεχωρίσω εάν αυτός ο άνθρωπος είναι χαρούμενος ή όχι, γαλήνιος ή όχι, στοργικός ή όχι. Χωρίς σιωπή δεν ζούμε την παρούσα στιγμή και αυτή η στιγμή είναι η μεγαλύτερη ευκαιρία μας να βρούμε την ευτυχία.

Απόσπασμα από το βιβλίο του Tich Nhat Hanh με τίτλο «Σιωπή» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αιώρα – Photo: Author/Depositphotos