Παρουσιάζουμε, σήμερα, τις αλλαγές στα όρια ηλικίας για πλήρη σύνταξη που έρχονται για το Δημόσιο από 1ης/1/2023, καθώς στο τέλος του 2022 τελειώνει και η μεταβατική περίοδος που μπορούν να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα πριν το 62ο έτος. Παράλληλα παρουσιάζουμε τα εφάπαξ για όλα τα ταμεία (ποσά & πίνακες)

Με την παράταση των μεταβατικών διατάξεων που δόθηκε για το 2022, οι δημόσιοι υπάλληλοι που είχαν συμπληρώσει ηλικία 58 ή 59 ετών έως το 2021, αλλά τους έλειπαν τα απαιτούμενα χρόνια για πλήρη σύνταξη (35, 36 και 37), απέκτησαν το δικαίωμα να αναγνωρίσουν πλασματικούς χρόνους και να έχουν τα απαιτούμενα έτη πριν το 2022.

Με τον τρόπο αυτό απέφυγαν να βγουν στα 62 και να χρειαστούν 40 έτη.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του alfavita.gr,  η μεταβατική περίοδος τελειώνει τον Δεκέμβριο και από το 2023 δεν θα ισχύει η δυνατότητα να ανατρέξουν σε αναδρομική αναγνώριση χρόνων ασφάλισης ώστε να κλειδώσουν μικρότερες ηλικίες, παρά μόνον για να συμπληρωθεί η 40ετία για σύνταξη στο 62ο έτος.

Οσοι διατρέχουν τον κίνδυνο να φορτωθούν έως και 5 έτη ασφάλισης επιπλέον (από τα 35 στα 40) μαζί με την όποια αύξηση ορίου ηλικίας στο 62ο έτος, έχουν ως διέξοδο την πρόωρη σύνταξη με ηλικίες 55, 56 και 58 ετών με άμεση αίτηση πριν θεσπιστεί για τη μειωμένη το 62ο έτος.

Η απώλεια σύνταξης που θα έχουν από το πέναλτι της μειωμένης είναι 115 ευρώ.

Για 9 κατηγορίες δημοσίων υπαλλήλων υπάρχουν «παράθυρα» για να αποφύγουν υπό προϋποθέσεις την υποχρεωτική αύξηση ετών ασφάλισης και ορίου ηλικίας.

Οι κατηγορίες αυτές είναι οι εξής:

΄-Ανδρες και γυναίκες με πρόσληψη μέχρι 31/12/1982 ή από 1ης/1/1983 με 25 έτη υπηρεσίας/ασφάλισης έως το 2010 και 35ετία με ηλικία 58 ετών. Παίρνουν σύνταξη με το όριο ηλικίας που ισχύει όταν έχουν και τις δύο προϋποθέσεις, δηλαδή 35ετία και ηλικία 58 ετών.

Για παράδειγμα, με 35ετία και ηλικία 58 το 2020 το όριο ηλικίας για τη συνταξιοδότηση είναι το 61ο έτος. Με 35ετία το 2017 και ηλικία 58 το 2021 το όριο ηλικίας για σύνταξη είναι στα 61,6, γιατί το 2021 είναι το έτος που έχουν μαζί 35ετία και 58. Αν, όμως, τα 58 συμπληρώνονται το 2022 (ασχέτως με το πότε έχουν 35ετία) βγαίνουν στα 62 και θα χρειαστούν 40 χρόνια.

-Ανδρες και γυναίκες με πρόσληψη μετά την 1η/1/1983 που έχουν τα 25 έτη υπηρεσίας/ασφάλισης το 2011 και συνολικά 36 έτη με ηλικία 58 ετών. Συνταξιοδοτούνται για πλήρη σύνταξη με το όριο ηλικίας που ισχύει τη χρονιά που έχουν μαζί τα 36 έτη και την ηλικία των 58 ετών.

Για παράδειγμα, υπάλληλος που το 2019 έγινε 58 ετών και συμπληρώνει (και με εξαγορά πλασματικού χρόνου) τα 36 έτη βγαίνει με όριο ηλικίας 60,6 ετών.

-Ανδρες και γυναίκες με πρόσληψη μετά την 1η/1/1983 που συμπληρώνουν 25ετία το 2012. Συνταξιοδοτούνται για πλήρη σύνταξη με το όριο ηλικίας που ισχύει όταν έχουν 37 έτη και το 59ο έτος της ηλικίας τους.
Ασφαλισμένος αυτής της κατηγορίας με ηλικία 59 το 2021 που συμπληρώνει τα 37 έτη το 2024 μπορεί να αναγνωρίσει φέτος 3 πλασματικά έτη και να τα μεταφέρει στο 2021 και έτσι να συνταξιοδοτηθεί στα 61,8 μήνες. Αλλιώς με 37ετία μετά την 1η/1/2022 το όριο για σύνταξη είναι στα 62 με 40 έτη.

-Άνδρες και γυναίκες με πρόσληψη μετά την 1η/1/1983 που συμπληρώνουν 25ετία έως το 2010 και έχουν 37 έτη στο σύνολο μετά το 2010. Συνταξιοδοτούνται για πλήρη σύνταξη με το όριο ηλικίας που ισχύει όταν συμπληρώσουν τα 37 έτη. Οι άνδρες μπορούν να αναγνωρίσουν στρατιωτική θητεία ώστε να έχουν την 37ετία δύο χρόνια νωρίτερα.
Για παράδειγμα, ασφαλισμένος που συμπληρώνει 37ετία το 2022 θα έχει αύξηση ορίου ηλικίας στα 62 και αύξηση ετών ασφάλισης στα 40 για να πάρει σύνταξη. Μπορεί να αναγνωρίσει όμως ένα ή δύο χρόνια από στρατιωτική θητεία ώστε να έχει την 37ετία το 2020 ή το 2021 και να πάρει σύνταξη στα 60,3 μήνες ή στα 61,2. Σε αυτές τις κατηγορίες υπαλλήλων βοηθά κάθε χρόνος ασφάλισης εκτός Δημοσίου πριν το 1983, γιατί έτσι η 37ετία συμπληρώνεται πιο γρήγορα.

-Μητέρες ανήλικου τέκνου που συμπληρώνουν 25ετία έως το 2010. Συνταξιοδοτούνται για πλήρη σύνταξη με το όριο ηλικίας που ισχύει όταν κλείσουν τα 50. Γυναίκες που έκλεισαν τα 50 από 19/8/2015 μέχρι και 2019 παίρνουν σύνταξη με όρια ηλικίας 55 έως 61 ετών και 10 μήνες.

-Γονείς ανήλικου τέκνου που συμπληρώνουν 25ετία το 2011. Συνταξιοδοτούνται για πλήρη σύνταξη με το όριο ηλικίας που ισχύει όταν κλείσουν τα 52. Μητέρες και πατέρες αυτής της κατηγορίας που έκλεισαν τα 52 από 19/8/2015 μέχρι και 2019 παίρνουν επίσης σύνταξη με όρια ηλικίας από το 55ο έως το 61ο έτος και 10 μήνες (55-61,10).

-Γονείς ανήλικου τέκνου που συμπληρώνουν 25ετία το 2012. Συνταξιοδοτούνται για πλήρη σύνταξη με το όριο ηλικίας που ισχύει όταν κλείσουν τα 55. Για παράδειγμα, γονείς που έκλεισαν τα 55 από 19/8/2015 μέχρι και 2018 παίρνουν σύνταξη με όρια ηλικίας από το 56ο έτος και 6 μήνες έως το 61ο έτος (56,6-61). Με ηλικία 55 το 2019 το όριο ανεβαίνει στα 62,6 και με ηλικία 55 μετά το 2022 βγαίνουν στα 67. Γονείς που συμπληρώνουν 25ετία το 2011 και το 2012, αλλά απέκτησαν παιδί μετά το 2013, συνταξιοδοτούνται για πλήρη σύνταξη με τα ίδια όρια ηλικίας που ισχύουν για τους γονείς με ανήλικο και 25ετία έως το 2012.

-Τρίτεκνοι γονείς που συμπληρώνουν 21 έτη το 2011. Συνταξιοδοτούνται για πλήρη σύνταξη με το όριο ηλικίας που ισχύει όταν κλείσουν τα 52 (και με συνολικό χρόνο τα 23 έτη).

-Τρίτεκνοι γονείς που συμπληρώνουν 23 έτη το 2012. Συνταξιοδοτούνται για πλήρη σύνταξη με το όριο ηλικίας που ισχύει όταν κλείσουν τα 55 (και με συνολικό χρόνο τα 25 έτη).

Προσοχή: Στις περιπτώσεις γονέων που έχουν 25ετία έως το 2012, καθώς και σε όλες τις άλλες κατηγορίες ισχύει και η έξοδος για μειωμένη σύνταξη εφόσον έχουν συμπληρωθεί ή συμπληρώνονται εντός του 2022 οι ηλικίες των 55, 56, 58 και 60 ετών.

Τα όρια ηλικίας για σύνταξη από το Δημόσιο

Πρόσληψη μέχρι 31/12/1982 ή από 1ης/1/1983 με 25ετία έως το 2010

(1) Για την 35ετία συνυπολογίζεται χρόνος στρατιωτικής θητείας και προϋπηρεσίας με ένσημα ΙΚΑ. Για την 25ετία γυναικών αναγνωρίζεται χρόνος τέκνων.

Tα εφάπαξ για όλα τα ταμεία (ποσά & πίνακες)

Εφάπαξ 22.800 ευρώ κατά μέσο όρο καταβάλλεται στους δημοσίους υπαλλήλους που βγαίνουν στη σύνταξη, ενώ για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα που έχουν καταβάλει εισφορές σε αντίστοιχους κλάδους πρόνοιας το μέσο εφάπαξ βρίσκεται στις 15.880 ευρώ.

Τα παραπάνω ποσά αφορούν πληρωμές που πραγματοποιήθηκαν στο διάστημα Ιουλίου 2021 – Ιουλίου 2022 σε 34.533 συνταξιούχους, εκ των οποίων οι 14.529 από Ταμεία Πρόνοιας του Δημοσίου και 20.000 από Ταμεία Πρόνοιας του ιδιωτικού τομέα.

Συρρίκνωση

Από τις συγκρίσεις με τις πληρωμές που είχαν προηγηθεί προκύπτει ότι τα ποσά που πήραν οι δικαιούχοι είναι μικρότερα σε σχέση με προηγούμενα έτη.

Στις νέες πληρωμές, δε, που είναι σε εξέλιξη τα ποσά που θα λάβουν οι συνταξιούχοι για το εφάπαξ είναι ελαφρώς χαμηλότερα, δηλαδή το μέσο εφάπαξ για το ΤΠΔΥ εν προκειμένω θα πέσει κάτω και από τις 21.000 ευρώ. Για παράδειγμα, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΦΚΑ τα εφάπαξ που είναι να πληρωθούν από τη λίστα αναμονής σε 7.283 συνταξιούχους του Δημοσίου είναι κατά μέσο όρο στις 20.880 ευρώ. Το σύνολο των πληρωμών ανέρχεται σε 152 εκατ. ευρώ που σημαίνει ότι οι 7.283 δικαιούχοι θα λάβουν 20.880 ευρώ κατά μέσο όρο.

Αυτό που φαίνεται από τις πληρωμές είναι ότι για τα εφάπαξ ισχύει το «κάθε πέρσι και καλύτερα» και έχει να κάνει με το νόμο Κατρούγκαλου (Ν. 4387/2016), με τον οποίο άλλαξε ριζικά ο τρόπος υπολογισμού του βοηθήματος προκαλώντας μειώσεις και στις αιτήσεις που ήταν σε αναμονή από το 2014 και μετά. Η πιο σημαντική παράμετρος που θεσπίστηκε με το Νόμο 4387 είναι ότι οι εισφορές που καταβάλλουν από το 2014 και μετά οι παλαιοί ασφαλισμένοι δεν έχουν καμία ανταποδοτικότητα και απλώς προστίθενται στον κουμπαρά των ασφαλισμένων και επιστρέφονται στη συνταξιοδότησή τους.

Η όποια ανταποδοτικότητα στο εφάπαξ είναι αυτή που αφορά στις εισφορές που κατέβαλαν οι παλαιότεροι ασφαλισμένοι ως το 2013. Το τμήμα του εφάπαξ που αντιστοιχεί στα έτη ασφάλισης ως το 2013 υπολογίζεται με το 60% του μέσου όρου του μισθού των υπαλλήλων ή των εισφορών των αυτοαπασχολουμένων για την πενταετία 2009-2013 επί τα χρόνια ασφάλισης ως το 2013. Ενώ από το 2014 και μετά επιστρέφονται άτοκες και χωρίς τιμαριθμική αναπροσαρμογή οι εισφορές.

Για το λόγο αυτόν το εφάπαξ βαίνει μειούμενο χρόνο με το χρόνο όσο περισσότερα έτη προστίθενται στον κουμπαρά εισφορών από το 2014 και μετά.

Για τους νέους, δε, ασφαλισμένους που άρχισαν να καταβάλλουν εισφορές με το νέο σύστημα από 2014 και μετά, ή ακόμη και για όσους έχουν ασφαλιστεί για μια 10ετία με το παλιό καθεστώς, το εφάπαξ καθίσταται άνευ αντικρίσματος καθώς θα τους επιστραφούν ουσιαστικά οι εισφορές που πληρώνουν και μάλιστα άνευ τιμαριθμοποίησης, δηλαδή θα πάρουν λιγότερα από όσα δίνουν!

Παράλογο…

Το οξύμωρο, δε, είναι ότι το εφάπαξ μειώνεται χρόνο με τον χρόνο, ενώ στο Δημόσιο τουλάχιστον το Ταμείο Πρόνοιας (ΤΠΔΥ) είναι πλεονασματικό, γι’ αυτό και καταργείται η έκτακτη εισφορά 1% που είχε επιβληθεί το 2011 στις αποδοχές των δημοσίων υπαλλήλων.

Σκοπός της επιπλέον εισφοράς ήταν να σωθεί το εφάπαξ από τα ελλείμματα που προκάλεσαν οι αθρόες συνταξιοδοτήσεις και τα υψηλά ποσά που καταβάλλονταν τότε (άνω και των 40.000 ευρώ) που είχαν φτάσει να μηδενίσουν τα αποθεματικά του.

Τότε λοιπόν αποφασίστηκε να πληρώνουν οι δημόσιοι υπάλληλοι 5% αντί 4% για να πάρουν εφάπαξ, έγιναν παράλληλα και περικοπές με τα Μνημόνια και με το νόμο Κατρούγκαλου, αλλά σήμερα που υπάρχει πλεόνασμα το εφάπαξ συνεχίζει να μειώνεται με ρυθμό 2%-2,5% ετησίως χωρίς προοπτική αύξησης.

Μάλιστα δεν θα επιστραφεί ούτε ένα μικρό ποσό από την έκτακτη εισφορά 1% που τώρα καταργείται διότι ο Νόμος 3986/2011 (επί ΠΑΣΟΚ και Μνημονίων) όρισε εξαρχής την εν λόγω εισφορά ως μη ανταποδοτική και ως εκ τούτου από τότε είχε ξεκαθαριστεί ότι δεν θα πάρουν τίποτε πίσω από αυτό το 1% οι δημόσιοι υπάλληλοι.

Θα έπρεπε όμως τώρα που η κυβέρνηση της Ν.Δ. αποφάσισε να την καταργήσει, να επιστρέψει ένα μέρος της στο εφάπαξ, παγώνοντας για παράδειγμα τις μειώσεις για τρία χρόνια.

Συντάξεις-εφάπαξ: Τι πληρώνει κάθε Ταμείο

Σύμφωνα με τους πίνακες που εξασφάλισε και δημοσιεύει ο «Ελεύθερος Τύπος», το μέσο εφάπαξ που καταβάλλουν όλα τα Ταμεία Πρόνοιας του Δημοσίου είναι 22.942 ευρώ, και 15.881 ευρώ είναι το μέσο εφάπαξ για όλα τα Ταμεία Πρόνοιας του ιδιωτικού τομέα.

Προσοχή: Τα επιμέρους ποσά (ανά δικαιούχο) διαφοροποιούνται από τον μέσο όρο και μπορεί να είναι είτε υψηλότερα είτε χαμηλότερα από το μέσο εφάπαξ. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη τα αντίστοιχα μέσα ποσά εφάπαξ προηγούμενων ετών, προκύπτει ότι κάθε χρόνο ο μέσος όρος πέφτει, άρα και σε ατομικό επίπεδο το εφάπαξ είναι μικρότερο.

Το μέσο εφάπαξ που κατέβαλαν τα Ταμεία Πρόνοιας του Δημοσίου ως τον Ιούλιο του 2022 διαμορφώνεται:

*Στις 22.819 ευρώ για τους δημοσίους υπαλλήλους υπουργείων και κεντρικών υπηρεσιών (ΤΠΔΥ).

* Στις 23.505 ευρώ για τους υπαλλήλους των Νομικών Προσώπων (Οργανισμοί υπουργείων κ.ά.).

* Στις 23.248 ευρώ για τους υπαλλήλους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

* Στις 23.405 ευρώ για τους υπαλλήλους του ΙΚΑ.

Αντίστοιχα στα Ταμεία Πρόνοιας του ιδιωτικού τομέα το μέσο εφάπαξ με βάση τις πληρωμές Ιουλίου 2021-Ιουλίου 2022 διαμορφώνεται:

*Στις 15.799 ευρώ για τους συνταξιούχους ξενοδοχοϋπαλλήλους (ΤΑΞΥ).

*Στις 16.066 ευρώ για τους συνταξιούχους από τις βιομηχανίες μετάλλου.

*Στις 15.679 ευρώ για τους συνταξιούχους υπαλλήλους του ΟΛΠ.

*Στις 16.249 ευρώ για τους συνταξιούχους εμποροϋπαλλήλους (ΤΠΥΕΚ).

*Στις 15.614 ευρώ για τους συνταξιούχους της ΔΕΗ.

*Στις 16.358 ευρώ για τους συνταξιούχους του ΤΣΜΕΔΕ.

*Στις 15.845 ευρώ για τους συνταξιούχους αξιωματικούς του Εμπορικού Ναυτικού (ΤΠΑΕΝ) και στις 15.226 ευρώ για τους συνταξιούχους από τα κατώτερα πληρώματα (ΤΠΚΠΕΝ).

Συντάξεις: Ο μηχανισμός μειώσεων 

Με το Νόμο 4387/2016 (νόμος Κατρούγκαλου), όσο περισσότερα είναι τα έτη με τις εισφορές από το 2014 και μετά, μεγαλώνει η μη ανταποδοτική πληρωμή του εφάπαξ και μικραίνει το ποσό που αφορά στο ανταποδοτικό κομμάτι εισφορών ως το 2014. Για παράδειγμα:

*Δημόσιος υπάλληλος που βγήκε στη σύνταξη το 2020 με 37 έτη, εκ των οποίων τα 30 έτη ως το 2013 με αποδοχές 1.600 ευρώ στο διάστημα 2009-2013 και τα 7 έτη από 2014 ως και 2020, πήρε εφάπαξ 29.050 ευρώ.

*Δημόσιος υπάλληλος με 37 έτη το 2023 θα έχει τα 27 έτη ως το 2013 και τα 10 έτη από 2014 ως και 2023. Με έναν μέσο όρο αποδοχών 1.600 ευρώ στο διάστημα 2009-2013 το εφάπαξ που θα πάρει για το σύνολο των 37 ετών πέφτει στις 26.500 ευρώ.

ΔΗΜΟΣΙΟΙ ΥΠΑΛΛΗΛΟΙ

Ταμεία Πρόνοιας	Δικαιούχοι (Ιούλιος 2021 – Ιούλιος 2022	Μέσο ποσό εφάπαξ
ΤΠΔΥ	11298	22.819
ΝΠΔΔ	748	23.505
ΤΠΟΕΚΕ	474	23.381
ΕΒΕΒΕΚ	16	24.497
ΤΠΔΚΥ	1251	23.248
ΙΚΑ	742	23.405
ΣΥΝΟΛΑ	14529	22.942

ΙΔΙΩΤΙΚΟΙ ΥΠΑΛΛΗΛΟΙ

Ταμεία Πρόνοιας	Δικαιούχοι (Ιούλιος 2021-Ιούλιος 2022	Μέσο ποσό εφάπαξ
ΤΑΞΥ	1.150	15.799
ΜΕΤΑΛΛΟΥ	1.752	16.066
ΛΙΜΕΝΕΡΓΑΤΩΝ	15	15.643
ΟΛΠ	51	15.679
ΤΠΥΕΚ	1.961	16.249
ΤΣΙΜΕΝΤΩΝ	47	15.850
ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ	56	16.651
ΟΤΕ	549	15.563
ΟΣΕ	708	15.536
ΕΡΤ	69	16.409
ΔΕΗ	2.537	15.614
ΕΤΕ	79	16.350
ΙΛΤ	86	15.947
ΤΑΙΣΥΤ	28	15.622
ΕΦΗΜΕΡΙΔΩΝ ΑΘΗΝΩΝ	51	15.560
ΤΠΑΕΝ	1.265	15.845
ΤΠΚΠΕΝ	3.310	15.226
ΤΣΜΕΔΕ	2.880	16.358
ΤΠΕΔΕ	250	15.910
ΤΣΑΥ	2.394	16.162
ΤΠΔΑ	630	16.149
ΤΠΔΕ	45	16.183
ΤΑΣ	82	16.243
ΣΥΝΟΛΑ	20.004	15.881