Κοιτάξτε. Περπατά!» φωνάζει η δασκάλα χορού Μαρία Καραπαναγιώτη. Κρατά στα χέρια της τη μικρή Γεωργία, η οποία για πρώτη φορά σηκώνεται στα δυο της πόδια και είναι έτοιμη να χορέψει. Ξαφνικά, όμως, πέφτει στην αγκαλιά της, σχεδόν αναίσθητη.

Η μικρή Γεωργία λιποθυμά. Όπως ανακοινώνουν λίγο αργότερα οι γιατροί που τη συνεφέρουν, το κορίτσι καταρρέει εξαιτίας της υψηλής ορθοστατικής της πίεσης. Ήταν η πρώτη φορά που η Γεωργία σταμάτησε να μπουσουλά και δεν μπόρεσε να αντέξει για πολλή ώρα όρθια.

Η Μαρία Καραπαναγιώτη το 2006 δημιουργεί τη χορευτική ομάδα «Δρυάδες εν πλω» που στελεχώνεται από παλιούς μαθητές της σχολής και στην οποία εντάσσονται ως ισότιμα μέλη – όπως λέει χαρακτηριστικά – άτομα με αναπηρία

«Τότε κατάλαβα πως έπρεπε να μάθω πολλά περισσότερα για τον κόσμο της αναπηρίας» παραδέχεται η Μαρία Καραπαναγιώτη σήμερα.

Η ίδια διαθέτει σχολή κλασικού και σύγχρονου χορού στην Καρδίτσα εδώ και 32 χρόνια. Όλο αυτό το διάστημα γύριζε ερασιτεχνικά αρκετά ιδρύματα και δομές που φιλοξενούν άτομα με αναπηρία και διοργάνωνε χορευτικές παραστάσεις.

Για αυτή τη δράση της, μάλιστα, βραβεύεται το 2002 και από τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κωστή Στεφανόπουλο.

Το περιστατικό με τη μικρή Γεωργία, όμως, την ευαισθητοποιεί ακόμα περισσότερο. Πηγαίνει στη Γαλλία και σπουδάζει γύρω από τη νοητική υστέρηση και το χορό. Το 2010, μάλιστα, παίρνει το πτυχίο στη χοροθεραπεία, μια μέθοδο η οποία, μεταξύ άλλων, βοηθά άτομα με αναπηρία να βελτιώσουν την υγεία τους όχι με φαρμακευτική αγωγή, αλλά με διασκέδαση, χορό και τραγούδι.

«Δεν είναι τόσο απλό. Υπάρχει η αντίληψη ”έλα να βάλουμε τα παιδιά να χορέψουν”. Δεν είναι όμως αυτό το ζητούμενο» σημειώνει η ίδια.

Η Μαρία Καραπαναγιώτη το 2006 δημιουργεί τη χορευτική ομάδα «Δρυάδες εν πλω» που στελεχώνεται από παλιούς μαθητές της σχολής και στην οποία εντάσσονται ως ισότιμα μέλη -όπως τονίζει χαρακτηριστικά- άτομα με αναπηρία.

Μαζί με αυτή πλέον έχει δημιουργήσει, σε συνεργασία με τον σύζυγό της, τη μέθοδο DanceDisability, η οποία απευθύνεται σε δασκάλους που επιθυμούν να κάνουν μαθήματα χορού σε άτομα με αναπηρία. «Όλα τα άτομα έχουν το δικαίωμα σ’ αυτό που ονομάζουμε χορό».

Η ίδια δεν θα ξεχάσει ένα περιστατικό που την έκανε να πιστέψει ακόμη περισσότερο σ’ αυτή της τη κουβέντα. Είναι απόγευμα. Το μάθημα μόλις έχει ξεκινήσει και ξαφνικά στην αίθουσα μπαίνει ένα κορίτσι με κινητικά προβλήματα. Δεν μπορεί να κουνήσει σχεδόν τίποτα στο σώμα της.

Οι γονείς της ρωτούν τη δασκάλα αν μπορεί να τη δεχτεί. Αυτή απαντά ναι και η μικρή συμμετέχει κανονικά στο μάθημα. «Λοιπόν, το ρυθμό που είδα στα μάτια αυτού του κοριτσιού δεν τον έχω δει σε κανένα σώμα» παραδέχεται η Μαρία Καραπαναγιώτη, στο μυαλό της οποίας «έχει καρφωθεί η συγκεκριμένη εικόνα».

«Tα άτομα με κινητικές αναπηρίες θα τα δεις να εκφράζονται με τα χέρια, το πρόσωπό τους, με ό,τι έχουν». Πολλές φορές, όπως επισημαίνει, μπορεί να μη χρειάζεται καν η ακοή για να χορέψουν. Η ίδια έχει εργαστεί δίπλα σε κωφά παιδιά, τα οποία αντιλαμβάνονταν τον ρυθμό βάσει των δονήσεων του σώματος και μόνο.

Οι πιο δύσκολα διαχειρίσιμες περιπτώσεις ανθρώπων, σύμφωνα με την ίδια, όμως, είναι εκείνων που βρίσκονται στο στάδιο της αποκατάστασης ύστερα από ένα ατύχημα. «Δεν είναι εύκολο να διαχειριστείς κάποιον που δεν γεννήθηκε έτσι αλλά μπήκε ακαριαία σε αυτή τη κατάσταση».

Η ίδια θυμάται την περίπτωση μιας γυναίκας η οποία βρίσκονταν σε αναπηρικό αμαξίδιο μετά από ένα ατύχημα και δεν ήθελε με τίποτα να ξεκινήσει τον χορό. «Εγώ θα περπατήσω πάλι και δεν θέλω να θυμάμαι τίποτα από την εποχή που βρισκόμουν σε αμαξίδιο» έλεγε στην κ. Καραπαναγιώτη.   «Τελικά ήρθε, χόρεψε, στάθηκε για μερικά δευτερόλεπτα στα δυο της πόδια και στο τέλος είπε πως εγώ θα ξανασηκωθώ και θα με δείτε να χορεύω όρθια» εξομολογείται.

«Θέλουμε να αποδείξουμε πως όλοι μας, με ό,τι διαφορετικό έχουμε, μπορούμε να συνυπάρξουμε. Δεν μπορώ να ακούω, για παράδειγμα, δημοσιογράφους να λένε “έβγαλε φτερά” ή “χόρεψε με τη ψυχή της”. Όχι. Χόρεψε. Ο καθένας χορεύει με ό,τι έχει».

Η μαθήτρια που της το απέδειξε αυτό περίτρανα είναι η Μαρία, ένα κορίτσι με σύνδρομο Down που χορεύει αισίως από τα 4 της. Πλέον συμπεριλαμβάνεται στη χορευτική ομάδα της σχολής, ενώ έχει συμμετάσχει σε αρκετούς διεθνείς διαγωνισμούς χορούς για άτομα με αναπηρία.

«Η Μαρία μού έδωσε την ιδέα και το όραμα να διοργανώσω και στην Ελλάδα διαγωνισμούς χορού για άτομα με αναπηρία».

Και πράγματι γίνεται. Από το 2014 και ύστερα, κάθε χρόνο, στην Καρδίτσα, η Μαρία Καραπαναγιώτη διοργανώνει στην πόλη τους πανελλήνιους διαγωνισμούς χορού για άτομα με αναπηρία. Στην έναρξη, μάλιστα, καθενός από αυτούς, καλεί στο πλάι της τη μικρή Μαρία και αναφέρει σε όλους τους παρευρισκόμενους την ιστορία της και τα λόγια που είχαν ανταλλάξει σε ένα ταξίδι στην Γαλλία, όταν η μικρή της πρότεινε την ιδέα του διαγωνισμού.

Τον περασμένο Μάιο, μάλιστα, για πρώτη φορά, ο διαγωνισμός δεν είναι μόνο πανελλήνιος αλλά και διεθνής καθώς συμμετέχει και χορευτική ομάδα από την Ισπανία.

«Είχαν δηλώσει και άλλες ομάδες από το εξωτερικό αλλά δεν είχαμε την οικονομική δυνατότητα να τις φέρουμε» εξομολογείται η κ. Καραπαναγιώτη.

Δεν είναι, όμως, μόνο αυτό. Στη χώρα οι περισσότερες θεατρικές σκηνές, όπως σημειώνει, δεν είναι προσβάσιμες σε άτομα με κινητικά προβλήματα. «Γι αυτό τον λόγο αναγκαζόμαστε να κάνουμε τις παραστάσεις σε κλειστά γυμναστήρια. Και αυτό το πρόβλημα δεν το συναντάμε μόνο στην επαρχία αλλά ακόμη και στην Αθήνα».

Παρά τις δυσκολίες, η συμμετοχή των χορευτικών ομάδων για άτομα με αναπηρία αυξάνεται συνεχώς, στην οποία βοηθούν οι ανοιχτοί προσβάσιμοι διαγωνισμοί χορού στο κοινό.

Οι επαγγελματικές σχολές όσο και οι χορευτικές ομάδες που εντάσσουν άτομα με αναπηρία παραμένουν, ωστόσο, ακόμη λίγες και οι περισσότερες εξ αυτών είναι στα πλαίσια δομών ή σε ερασιτεχνική βάση ακόμη και στην Αθήνα.

Όπως παραδέχεται η κ. Καραπαναγιώτη, αρκετοί γονείς της στέλνουν στα social media της σχολής και της αναφέρουν πως δυσκολεύονται να βρουν ομάδα στην πόλη τους για να στείλουν το παιδί τους.

«Υπάρχουν βέβαια πολλοί γονείς παιδιών με αυτισμό ή προβλήματα στον λόγο που επιλέγουν να τα πάνε σε κάποιον λογοθεραπευτή ή εργοθεραπευτή. Πρέπει να αντιληφθούν, όμως, πως τα παιδιά τους μπορούν να αποδώσουν εξίσου σε μια τέχνη όπως το χορό. Θα τους κάνει καλό στην υγεία και θα καταπολεμήσουν τη μοναξιά».

Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο, όπως καταλήγει η κ. Καραπαναγιώτη, πρέπει να αναπτυχθεί στην Ελλάδα ο κλάδος των χοροθεραπευτών για άτομα με αναπηρία. «Εμείς πηγαίνουμε σε σχολεία όταν μας καλούν. Πρέπει να εκπαιδευτούν κι άλλοι δάσκαλοι χορού. Γιατί στην τελική αυτό που πρέπει να διδαχθούμε όλοι μας είναι ένα. Να μάθουμε να χορεύουμε για τη μοναδικότητα της ιδιαιτερότητάς μας».