Η σπουδαιότερη κληρονομιά που αφήνουν πίσω τους οι παππούδες κι οι γιαγιάδες μας δεν είναι υλικά αγαθά αλλά οι εμπειρίες και οι αξίες τους, που συνεχίζουν να υπάρχουν για πολύ καιρό αφού εκείνοι φύγουν. Οι γιαγιάδες κι οι παππούδες δεν πεθαίνουν ποτέ, η κληρονομιά που αφήνουν συνεχίζει να ζει ήσυχα μέσα στην καρδιά μας.

Σε μια κοινωνία που εστιάζει τόσο πολύ στα υλικά υπάρχοντα, λίγα πράγματα εμπλουτίζουν τη ζωή μας περισσότερο από τις αναμνήσεις στοργής, τις ιστορίες που μοιραστήκαμε και τις ιδιαίτερες στιγμές με τις γιαγιάδες και τους παππούδες μας. Πολλοί από μας έχουμε κάποια αγαπημένη γιαγιά ή κάποιον αγαπημένο παππού που θυμόμαστε συχνά.

Επιπλέον συνεχίζουν να είναι παρόντες στην οικογένειά μας κάθε φορά που κάνουμε κάτι που τους χαρακτήριζε και ήταν ιδιαίτερο για εκείνους: φτιάχνουμε ένα κέικ χρησιμοποιώντας τη συνταγή τους ή αντιμετωπίζουμε τον πονόλαιμο με κάποια από τις σπιτικές θεραπείες τους.

Κρατάμε τη μνήμη τους ζωντανή εστιάζοντας σε ό,τι είναι πραγματικά σημαντικό στη ζωή των ανθρώπινων όντων: η μνήμη εκείνων που αγαπάμε και οι άνθρωποι που έχουν τη μεγαλύτερη σημασία για μας. Θα θέλαμε να σας προσκαλέσουμε να σκεφτείτε πάνω σε αυτό μαζί μας σήμερα.

Πώς θα πούμε αντίο στις γιαγιάδες και στους παππούδες μας

Μία από τις πιο δύσκολες στιγμές της ζωής είναι όταν πρέπει να πούμε αντίο σε μια γιαγιά ή έναν παππού κατά την παιδική ηλικία. Για εμάς τους ενήλικες η απώλεια έχει διαφορετικό αντίκτυπο, επειδή έχουμε πολλούς πόρους στη διάθεσή μας για να αντιμετωπίσουμε αυτή την οδυνηρή πραγματικότητα της ζωής. Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να βοηθήσετε ένα παιδί να πει αντίο σε κάποια γιαγιά ή σε κάποιον παππού; Θα σας παρουσιάσουμε μια σειρά από βήματα που μπορείτε να κάνετε για να βοηθήσετε.

Όταν τα μικρά πονούν Κάθε παιδί βιώνει πόνο όταν αντιμετωπίζει την απώλεια κάποιου ατόμου που είναι σημαντικό γι’αυτό. Είναι κάτι που δεν ξεχνιέται και, παρόλο που το παιδί μπορεί να φαίνεται καλά, δίνει ανεπαίσθητα σημάδια κάποιων από τις εσωτερικές διεργασίες που βιώνει. Οι ειδικοί της παιδικής ψυχολογίας συνιστούν ειλικρίνεια με τα παιδιά και προσοχή στην επιλογή των λέξεων που χρησιμοποιούμε. Μη χρησιμοποιείτε φράσεις του τύπου «ο παππούς είναι με τους αγγέλους τώρα» ή «η γιαγιά απλώς ξεκουράζεται».

Αποφεύγετε τη χρήση φράσεων που μπορεί να μπερδέψουν ένα παιδί. Εφόσον αυτή είναι η πρώτη τους εμπειρία από το θάνατο, θα πρέπει να ξέρουν τι σημαίνει: δεν θα ξαναδούν το πρόσωπο που αγαπούν αλλά θα μάθουν να το θυμούνται με αγάπη κάθε μέρα. Κάτι άλλο που πρέπει να έχετε υπόψη είναι η ανάγκη για απελευθέρωση των συναισθημάτων σας. Μην κρύβετε τη θλίψη σας για να μην επιτρέψετε στα παιδιά σας να σας δουν να πονάτε, διαφορετικά θα αρχίσουν να θεωρούν αποδεκτό και προτιμότερο το να κρατούν μέσα τους τα συναισθήματά τους.

Μη φοβηθείτε να εκφραστείτε και αφήστε τα παιδιά να κλάψουν αν το χρειάζονται. Θα πρέπει να μπορούμε να αναγνωρίζουμε πότε πονάει ένα παιδί. Πιθανώς να μην μπορέσουν να επεξεργαστούν αμέσως όσα συνέβησαν. Αυτό φαίνεται από τις ζωγραφιές τους, τη σιωπή τους ή ακόμα και από τους εφιάλτες τους.

Ένα άλλο λάθος που κάνουν πολλοί γονείς είναι ότι δεν επιτρέπουν στα παιδιά τους να αποχαιρετίσουν τη γιαγιά ή τον παππού τους ή δεν τα αφήνουν να παρευρεθούν στην κηδεία. Είτε μας αρέσει είτε όχι, ο αποχαιρετισμός μιας γιαγιάς ή ενός παππού που έχει πεθάνει αποτελεί μέρος της διαδικασίας πένθους του παιδιού. Προφανώς, η αντίδραση ενός παιδιού απέναντι στο θάνατο μιας γιαγιάς ή ενός παππού εξαρτάται από την ηλικία του. Ωστόσο μπορούμε να υποθέσουμε ότι μετά την ηλικία των 6 ή 7 ετών ένα παιδί μπορεί ήδη να αποδεχτεί αυτή τη σκληρή πραγματικότητα της ζωής: όλοι τελικά πρέπει να πούμε αντίο στις γιαγιάδες και στους παππούδες μας.

Η κληρονομιά που αφήνουν πίσω τους

Μια γιαγιά ή ένας παππούς μπορεί να αφήσει πίσω του ένα σπίτι, ένα περιβόλι με μηλιές ή ακόμα και ένα σετ ασημικών εκατό χρονών. Ωστόσο τίποτα από τα παραπάνω δεν έχει σημασία στη γλώσσα της καρδιάς. Οι γιαγιάδες και οι παππούδες υπήρξαν εκείνοι που μας βοήθησαν να γίνουμε αυτοί που είμαστε σήμερα. Ακόμα κι αν έκαναν λάθη, αυτά δεν αναιρούν όλο το καλό που έκαναν για μας.

Η κληρονομιά που αφήνουν πίσω τους οι γιαγιάδες και οι παππούδες είναι επομένως διπλή και τρομερά ισχυρή.

Συμβολίζουν τις οικογενειακές ρίζες και μια κοινή ταυτότητα που δεν μπορούμε και δεν πρέπει να ξεχάσουμε. Ένα παιδί θεωρεί για πάντα πολύτιμες τις στιγμές που μοιράστηκε με τις γιαγιάδες και τους παππούδες του. Η σχέση αυτή διαφέρει από εκείνη που έχει με τους γονείς του: είναι ζεστή και καθαρά συναισθηματική. Ένα χαλί υφασμένο από χιλιάδες ιστορίες και απογευματινούς περιπάτους προς το σπίτι μετά το σχολείο που ζουν στη μνήμη μας, όπως το κέικ με το χαρακτηριστικό άρωμα που ακόμα θυμόμαστε και η φωνή που δεν θα ξεχάσουμε ποτέ.

Δεν είναι ποτέ εύκολο να πούμε αντίο σε μια γιαγιά ή έναν παππού που έχει κάνει τόσα πολλά για μας. Ωστόσο εξέλιξη και ωρίμαση σημαίνει ότι πρέπει να αντιμετωπίσουμε αυτούς τους οδυνηρούς αποχαιρετισμούς. Αν και έχουν αποβιώσει, ζουν αόρατοι μέσα στην καρδιά μας για να συνεχίσουν να μας νοιάζονται και να παραμένουν ζωντανοί μέσα από το πολύτιμο δώρο που μοιραζόμαστε όλοι: την ικανότητα να θυμόμαστε.