Το πρώτο άτομο με κινητική αναπηρία στην Ελλάδα που σπουδάζει επαγγελματικά χορό.

Η Ντέμη Παπαθανασίου σπάει όλα τα πρότυπα του χορού με τη μια. Σε σχέση με τη διάπλαση και την προκαθορισμένη πορεία του χορευτή. Και αυτό από μόνο του την κάνει ιδιαίτερη. Στη ζωή της άλλωστε τίποτε δεν έγινε με την πεπατημένη.

Δεν αποφάσισε να σπουδάσει χορό αλλά η επιλογή αυτή έμοιαζε ως μονόδρομος. Από το «αποκλείεται να τα καταφέρω» έχει φτάσει στο «δεν θα σταματήσω αν δεν γίνω η καλυτερη χορεύτρια που μπορώ». Ολοκλήρωσε το ΒΑ Minor Contemporary Dance Practices πτυχίο στο Deere και θα συνεχίσει τις σπουδές της στο εξωτερικό.

Τον Ιουνιου του 2017 πήρε μέρος στην Documenta 14 στο πρότζεκτ The Place of the Thing του Καταλανού σκηνοθέτη Roger Bernat. Αυτό το διάστημα ετοιμάζει της βαλίτσες της για το Oakland της California όπoυ κέρδισε μια υποτροφία στην Axis Dance Company, μια από τις πρώτες μικτές ομάδες χορού παγκοσμίως, με την στήριξη της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση. Η πρώτη της χορογραφική δουλειά θα παρουσιαστεί τον Αύγουστο στο OurFestival4 στο πλαίσιου του Φεστιβάλ Ρεματιάς.

Ποτέ θυμάσαι το εαυτό σου να χορεύει για πρώτη φορά;

Από παιδί; Πάντα. Πάντα χόρευα. Μου άρεσε πάρα πολύ η μουσική. Παρόλο που θεωρούσα ότι δεν έχω τον ρυθμό μέσα μου, δεν μπορούσα να συγχρονίσω τις κινήσεις μου με την μουσική που άκουγα, και να την ακολουθήσω. Αλλά μου άρεσε πάρα πολύ η μουσική και πάρα πολύ ο χορός. Μετά μεγαλώνοντας, ίσως βάρυνα και ντρεπόμουν. Μπορεί να βγαίναμε με φίλους και να καθόμουν στην καρέκλα να κουνιόμουν λίγο αλλά όχι να σηκωθώ.

Και μετά έφτασε κάποια στιγμή που δεν χόρευες καθόλου;

Τίποτα. Και το αστείο από όλα είναι ότι ξεκινώντας το 2013 στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση το εργαστήριο χορού για άτομα με και χωρίς κινητική αναπηρία, διαβάζω στο ίντερνετ το πρόγραμμα και θεωρώ ότι θα πάμε και θα μελετάμε χορό, δηλ. οτι θα κάνουμε ιστορία του χορού. Και πάω στο πρώτο μάθημα της Μαρίας Κολιοπούλου και του Ανδρέα Κολίσογλου που τρέχουν το εργαστήριο και και μας λένε «ξαπλώστε στο πάτωμα».

Θυμάσαι μικρή να έχεις διαφορά από τα άλλα παιδιά; Πως αντιμετώπιζες εσύ τον εαυτό σου;

Δεν πήγαινα σε ειδικό σχολείο, πήγαινα σε ιδιωτικό. Γιατί είχε προσπαθήσει η μαμα μου να με βάλει σε δημόσιο αλλά της είπε ο διευθυντής ότι «τι θέλετε και ασχολείστε, η κόρη σας δεν πρόκειται να βγάλει το σχολείοκαι αν τελειώσει το δημοτικό θα είσαστε πάρα πολύ τυχερή». Γιατί πάντα μπέρδευαν την εγκεφαλική παράλυση με τη νοητική καθυστέρηση. Δεν με δέχτηκε ποτέ αυτός ο διευθυντής στο σχολείο του. Η μαμά μου θεώρησε ότι θα ήταν πιο σωστό να μπω σε ένα μικρό ιδιωτικό σχολείο, μετά σε ένα μεγαλύτερο και στο τέλος κατέληξα στο Αρσάκειο, το οποίο το σιχαινόμουν, γιατί ήταν πολύ αυστηρό και ήταν και μόνο κορίτσια όταν πήγαινα εγώ. Νομίζω ότι στο Αρσάκειο άρχισα να αισθάνομαι απομόνωση. Δεν μπορούσα να είμαι μέρος του. Και όταν τελείωσα το ΤΕΙ Μηχανολόγος Μηχανικός, η μαμά μου έκλαιγε με μαύρο δάκρυ μου είπε «πολύ θα ήθελα να τρίψω το πτυχίο στη μούρη αυτού του διευθυντή».

Έδωσα κανονικά πανελλήνιες γιατί δεν δεχόμουν να μπω με το 5% που μπαίνουν τα άτομα με αναπηρία. Και ακόμη και τώρα δεν θεωρώ ότι είμαι άτομο με αναπηρία. Δηλαδή μπορεί να περπατάω με πατερίτσες και να έχω μια δυσκολία στο περπάτημα αλλά όλα τα άλλα δεν έχουν να κάνουν σε τίποτα με την αναπηρία. Για αυτό το λόγο έδωσα κανονικές εξετάσεις και πέρασα.

Άρα εσύ δεν αισθάνεσαι άτομο με αναπηρία ή δεν έχεις σκεφτεί ποτέ ότι θα ήθελες να ήσουν αρτιμελής;

Όχι, πραγματικά. Δεν ξέρω απλά έτσι σκέφτομαι.

Άρα η αναπηρία για σένα είναι σα να μην υπάρχει;

Υπάρχει.  Καταλαβαίνω τη διαφορά από τον τρόπο που με αντιμετωπίζουν οι άλλοι βλέποντας με να περπατάω με πατερίτσες. Τη βλέπω τη διαφορά από τους άλλους. Όχι από μέσα μου. Από μέσα μου δεν τη βλέπω. Είναι ο τρόπος που μεγάλωσα. Οι γονείς μου δεν με ξεχώρισαν από τα αδέλφια μου. Δηλαδή θα πηγαίναν τα αδέλφια μου στα χιόνια να παίξουμε και να κάνουμε κι εγώ μαζί, θα πηγαίναμε στη θάλασσα να κολυμπήσουμε κι εγώ μαζί. Θα πηγαίναμε σε έναν θείο μου που έχει σκάφος κι εγώ μαζί. μου έλεγε η μαμά μου «θα βρεις τρόπο να το κάνεις, με τον τρόπο που μπορείς εσύ, αλλά θα το κάνεις. Θα βρεις έναν άλλο τρόπο να σκαρφαλώσεις αλλά θα σκαρφαλώσεις, δεν θα περιμένεις να σε σηκώσω εγώ να σε πάρω αγκαλιά». Είναι ο μόνος τρόπος για να φέρεις στον κόσμο έναν ανεξάρτητο άνθρωπο. Και τώρα ουσιαστικά ότι μένω μόνη μου και τα καταφέρνω μόνη μου και δεν χρειάζομαι βοήθεια το οφείλω σε αυτήν την αντιμετώπιση.

Που γίνεται το κλικ και λες θέλω να το κάνω επαγγελματικά;

Είχα δει τους candoco στο unlimited access της Στέγης και λέω «θεέ μου». Με δέχονται στο international summer lab που κάνουν στο Λονδίνο όπου ήταν χορευτές από όλον τον κόσμο. Κάνω έναν ακόμη κύκλο στη Στέγη και το καλοκαίρι πάω στην Σουηδία στο σεμινάριο των dance spinn και candoco. Και εκεί συνειδητοποιώ ότι οι μήνες που δεν χορεύω αισθάνομαι δυστυχισμένη. Μου έλειπε. Ψυχολογικά. Φυσικά. Ότι είναι κάτι το οποίο μου δίνει δύναμη να συνεχίσω να υπάρχω σε αυτόν τον κόσμο.

Τότε μαθαίνω από τη Μαρία Κολιοπούλου ότι υπάρχει αυτό το πρόγραμμα το BA που έχει δημιουργήσει η doctor Ana Sanchez Colberg στο Derre και είναι inclusive. Δηλαδή τους δέχεται όλους. Δεν έχει όριο ηλικίας, πολύ σημαντικό γιατί εγώ ήμουν πάνω από τα 40. Πάω το βιογραφικό μου για το τι έχω κάνει με το χορό μέχρι τότε και μου προτείνει να ξεκινήσω το minor πτυχίο να δούμε πως θα πάει, γιατί το major είχε μέσα μπαλέτο που δεν θα μπορούσα να κάνω και απλά ξεκίνησα.

Φοβόσουνα;

Όχι. Δεν φοβόμουνα. Νομίζω είχα άγνοια κινδύνου. Πολλές φορές στην ζωή μου νομίζω ότι λειτουργώ έχοντας άγνοια κινδύνου.

Τι σε κρατάει motivated? Γιατί το πάθος σου δεν καταλαγιάζει, εντείνεται.

Νομίζω ότι θέλω να αναπληρώσω τον χαμένο χρόνο. Αν ήξερα ότι υπήρχε η δυνατότητα να ξεκινήσω χορο, έστω και στα 20 μου έστω και στο εξωτερικό θα το χα κάνει… Εδώ δεν υπήρχε η δυνατότητα πιο παλιά να ξεκινήσω. Γιατί τα πρότυπα που είχαμε εδώ, ήταν ότι τα άτομα με αναπηρία μπορούνε να πάνε μόνο προς τον αθλητισμό. Το οποίο δεν ήταν κάτι που με τραβούσε. Δηλαδή εκτός από το κολύμπι που μου άρεσε, αλλά δεν ήθελα να το κάνω πρωταθλητισμό. Μέσα από τον χορό έχω ανακαλύψει ότι θέλω να είμαι η καλύτερη που μπορώ να είμαι. Και η πιο καλύτερη από την καλύτερη που πιστεύω ότι μπορώ να είμαι. Θέλω να φτάσω στην κορυφή.

Δεν σε τρομάζουν όλα αυτά τα πρότυπα που υπάρχουν στον χορό σε σχέση με το βάρος, με την αρτιμέλεια και με την ηλικία;

Όχι, επειδή θεωρώ ότι είμαι λίγο πρωτοπόρος επειδή στην Ελλάδα δεν έχει βρεθεί κάποιος άλλος που να έχει σπουδάσει χορό. Αυτό που έκανα στο Deere ήταν μια πολύ μεγάλη εμπειρία, ήταν ένα πρόγραμμα πολύ καλά οργανωμένο και στημένο και δομημένο σχετικά με τον σύγχρονο χορό και τη συμπεριληπτική εκπαίδευση όλων των ανθρώπων, δηλαδή ότι όλοι μπορούν να το κάνουν. Αλλά για λόγους που δεν έχουν διασαφηνιστεί αποφάσισαν το πρόγραμμα αυτό να κλείσει. Οπότε ήταν μια μοναδική ευκαιρία, που ήμουν πολύ τυχερή να βρεθώ την κατάλληλη στιγμή στον κατάλληλο χώρο και να έχω αυτήν την δυνατότητα να το σπουδάσω. Πήρα πάρα πολλά πράγματα.

Θες να γίνει χορεύτρια ή χορογράφος;

Χορογράφος. Μου αρέσει πολύ να χορεύω αλλά επειδή εντάξει έχω και λίγο μυαλό στο κεφάλι μου, θεωρώ ότι δεν μπορώ να γίνω σε αυτήν την ηλικία τοπ χορεύτρια Θα ήθελα. Αλλά ο επόμενος στόχος είναι χορογράφος, γιατί νομίζω ότι εκεί έχω πιο πολλά πράγματα να δώσω.

Ποια είναι τα σχέδια σου για το μέλλον;

Θέλω να συνεχίσω τις σπουδές μου για το χορό στο εξωτερικό, επειδή έχω και το πτυχίο του ΤΕΙ οπότε σε συνδυασμό με το minor του Deere μπορώ. Έχω διαλέξει δύο μεταπτυχιακά που μου αρέσουν. Ένα είναι στο Λονδίνο και το άλλο στη Σουηδία. Ονειρεύομαι να φτιάξω στο μέλλον στην Ελλάδα μια ομάδα μικτή που θα έχει και παιδιά με αναπηρία και χωρίς, από 6,7 χρονών που θα έχουν τη δυνατότητα να καταλήγουν σε επαγγελματίες χορευτές όπως έχει η ομάδα των Candoco στο Λονδίνο.

Ποια ήταν η πιο δυνατή χορευτική στιγμή μέχρι τώρα;

Η παράσταση που πήραμε μέρος στο Unlimited Access festival στη Στέγη με την «Πτήση» της Μαρία Κολιοπούλου. Θυμάμαι την αίσθηση που καταλαβαίνω ότι ο άλλος με παρακολουθεί αλλά δεν με απασχολεί ούτε πως φαίνομαι, ούτε αν έχω παραπάνω κιλά, ούτε αν βλέπει τα μπαστούνια. Δεν με απασχολεί τίποτα. Μόνο ότι εγώ χορεύω και αν θες το βλέπεις

Τι σε θυμώνει;

Με θυμώνει πολύ το άδικο. Ότι δεν υπάρχει δικαιοσύνη στον κόσμο. Όχι μόνο σε σχέση με την αναπηρία αλλά και με τους ανθρώπους και με την φτώχεια και με το ότι θα μπορούσαμε να κάνουμε πολλά πράγματα έτσι ώστε όλοι οι άνθρωποι να έχουν ένα καλύτερο βιωτικό επίπεδο όχι μόνο στην Ελλάδα . Παντού. Το ότι υπάρχει πείνα, ότι υπάρχει δυστυχία. Πιστεύω στη δύναμη και την ικανότητα του ανθρώπου να υπερβεί ακόμα και αυτά που θεωρεί ότι είναι ανυπέρβλητα και στην ανάγκη των ανθρώπων να γινόμαστε καλύτεροι και να φτιάχνουμε έναν καλύτερο κόσμο για τις επόμενες γενιές που έρχονται. 
Και θέλω πάρα πολύ να πω κάποια στιγμή, ότι έκανα τη διαφορά στη ζωή κάποιων ανθρώπων. Ότι είδαν κάτι και άλλαξε η ζωή τους.

Βάσια Μπακετέα