Πώς μπορεί η καθιέρωση συνηθειών να επηρεάσει θετικά την ψυχική μας υγεία.
Θεωρούσα πάντα τον εαυτό μου έναν οργανωτικό άνθρωπο. Μου αρέσει να γνωρίζω τα σχέδια μου για τις επόμενες μέρες αρκετά έγκαιρα και προτιμώ τις συνήθειες από τον ανέμελο αυθορμητισμό. Όπως με το κάθε τι στη ζωή μου, μου πήρε κάποιο χρόνο να μάθω πώς να βρίσκω τη σωστή ισορροπία. Δηλαδή να μάθω να αποδέχομαι και να καλωσορίζω τις αλλαγές αλλά επίσης να εκτιμώ το πιο οργανωμένο κομμάτι του εαυτού μου.
Πριν από ένα χρόνο, συμμετείχα σε μια ομιλία όπου μίλησα για τη σχέση μεταξύ δεύτερης δουλειάς και της γενιάς της χιλιετίας (millenials). Αποφάσισα να μοιραστώ κάποια από την προσωπική μου εμπειρία και πως έτυχε να ξεκινήσω δύο παράλληλες δουλειές και την απότομη αλλαγή που συμβαίνει από την καθημερινή οκτάωρη εργάσιμη ημέρα στο να σχεδιάζεις ο ίδιος τη νέα σου εργασιακή ζωή. Το λιγότερο που μπορώ να πω είναι ότι ήταν μια ενδιαφέρουσα διαδικασία.
Στην εκδήλωση, μίλησα για την προσωπική μου εμπειρία αναφορικά με αυτή την αλλαγή. Στην αρχή, όλα ήταν καλά: Μπορούσα να κοιμηθώ όποτε ήθελα, να δω ολόκληρες τηλεοπτικές σειρές σε μια μέρα και γρήγορα αποδέχθηκα αυτή τη «νοοτροπία διακοπών». Παρόλα αυτά αργά και σχεδόν ανεπαίσθητα, άρχισα να πέφτω σ’αυτό που αποκαλώ «δίνη της αναβλητικότητας». Μια δίνη μέσα στην οποία έχανα γρήγορα επαφή με τον εαυτό μου, τα πάθη μου και τα κίνητρά μου.
Η αίσθηση ότι πέφτεις στη δίνη της αναβλητικότητας δεν είναι διασκεδαστική. Εκ των υστέρων, όμως, μπορώ να εκτιμήσω πώς η συγγραφική μου καριέρα ως ελεύθερος επαγγελματίας και η επιδίωξη μίας παθιασμένης καριέρας μπορεί να μην ήταν εφικτή αν δεν περνούσα αυτή τη μικρή κρίση αναβλητικότητας. Ίσως, αν δεν συνέβαινε αυτό, δεν θα μπορούσα να ανακαλύψω πόσο σημαντικές είναι οι συνήθειές μου για την ψυχική μου υγεία.
Η επιστήμη πίσω από τη σύνδεση συνηθειών και ψυχικής υγείας
Η σημασία της μη φροντίδας της ψυχικής υγείας έχει συσχετιστεί με την εμφάνιση μιας ποικιλίας ψυχικών ασθενειών όπως διπολική διαταραχή, εθισμός και κατάθλιψη μεταξύ άλλων. Ο λόγος που οι συνήθειες ωφελούν την ψυχική μας υγεία είναι ότι όταν οργανώνουμε τους εαυτούς μας και γνωρίζουμε τι να περιμένουμε, είναι ευκολότερο να εργαστούμε ενεργά προς την κατεύθυνση της καταπολέμησης των σκέψεων και των συμπτωμάτων οποιασδήποτε από τις παραπάνω ψυχικές ασθένειες.
Μία μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό The Lancet Psychiatry βρήκε ότι οι άνθρωποι που προτιμούν να είναι περισσότερο δραστήριοι τις πρωινές ώρες παρά τις βραδινές έχουν πιο υγιείς κύκλους ύπνου. Κατά συνέπεια, τείνουν να έχουν καλύτερη ψυχική υγεία και ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος ανάπτυξης συναισθηματικών δυσκολιών. Αντίθετα, εκείνοι που έχουν διακοπτόμενο κύκλο ύπνου έχουν μεγαλύτερη προδιάθεση να εκδηλώσουν προβλήματα που συνδέονται με την ψυχική τους υγεία.
Μια άλλη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Journal of Abnormal Child Psychology βρήκε ότι οι οικογενειακές συνήθειες βοηθούν να μετριαστεί η παρορμητικότητα και τα συμπτώματα αντιπαράθεσης στα παιδιά. Αυτό παύει να αποτελεί έκπληξη όταν καταλάβουμε ότι οι συνήθειες προστατεύουν και βοηθούν τα παιδιά να αισθάνονται πιο ασφαλή επειδή ξέρουν τι να περιμένουν.
Πώς να ενσωματώσετε τις συνήθειες στην καθημερινή σας ζωή
Οι συνήθειες μπορούν να ενσωματωθούν άψογα στην καθημερινή ζωή σας σε διάφορα επίπεδα: σε προσωπικό επίπεδο, σε επίπεδο σχέσεων και/ή σε επαγγελματικό επίπεδο.
- Σε προσωπικό επίπεδο.
Σκεφτείτε με ποιες δραστηριότητες ασχολείστε σε καθημερινή βάση. Όπως να αφιερώνετε στον εαυτό σας 15-20 λεπτά καθημερινά για να απολαύσετε έναν καφέ ενώ παρακολουθείτε τα νέα ή διαβάζετε την εφημερίδα σας. Ή να φτιάχνετε έναν υγιεινό χυμό το πρωί για να ξεκινήσετε σωστά την ημέρα σας. Ή να αφιερώνετε 30 λεπτά την ημέρα για να γυμνάζεστε. Ή να διαβάζετε ένα βιβλίο λίγο πριν κοιμηθείτε. Ό,τι και αν επιλέγετε, σιγουρευτείτε ότι αφιερώνετε χρόνο να φροντίσετε τον εαυτό σας (είτε είναι σωματικά, ψυχικά ή συναισθηματικά) σε καθημερινή βάση.
- Σε επίπεδο σχέσεων.
Σκεφτείτε ποιες δραστηριότητες ή μικροπράγματα μπορείτε να κάνετε για να συνδεθείτε με τους άλλους, όπως με τον/τη σύντροφό σας, ένα μέλος της οικογένειας, ή έναν φίλο. Όπως να βρείτε χρόνο να συζητήσετε με ένα δικό σας πρόσωπο και να ακούσετε πώς πέρασε τη μέρα του. Ή να ετοιμάσετε ένα οικογενειακό τραπέζι, να καθιερώσετε μια βραδιά επιτραπέζιων παιχνιδιών μια φορά την εβδομάδα, ή να κάνετε οικογενειακώς ποδηλασία τις Κυριακές. Ή μια έξοδο με παρέα για να αποσυμπιεστείτε και να ανακουφιστείτε από το στρες.
- Σε επαγγελματικό επίπεδο.
Δεν χρειάζεται απαραίτητα να σχετίζεται με την επαγγελματική ανέλιξη. Μπορεί να είναι κάτι με το οποίο θα ψάξετε βαθύτερα στα επαγγελματικά όνειρα και στόχους σας. Ίσως το διάβασμα ενός βιβλίου μια φορά τον μήνα για κάτι σχετικό με το πεδίο της εργασίας σας. Ή η εγγραφή σε κάποια ενημερωτική ηλεκτρονική αλληλογραφία (newsletter) που σχετίζεται με νέα για την εργασία σας. Ή η επίσκεψη σε μία διαδικτυακή σελίδα συναφή με το αντικείμενό σας μία φορά την εβδομάδα και το διάβασμα ενός ενδιαφέροντος άρθρου. Ή απλά η δικτύωση και η επικοινωνία με συναδέλφους σας να συζητήσετε τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες στο επαγγελματικό σας πεδίο.
