Στις 5:30 το πρωί, σε ολόκληρη την ελεύθερη Κύπρο, όπως κάθε χρόνο ήχησαν οι σειρήνες ως υπόμνηση της ώρας που άρχισε η εισβολή το 1974
Με εκδήλωση μνήμης στο Προεδρικό Μέγαρο στη Λευκωσία κορυφώνονται οι εκδηλώσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας για την αποφράδα μέρα της τουρκικής εισβολής την 20ή Ιουλίου 1974. Η εκδήλωση είναι ανοιχτή για το κοινό. Ομιλία εκ μέρους του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη, ο οποίος αναρρώνει μετά από κάταγμα στο πόδι, θα διαβάσει ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης. Σήμερα το πρωί ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών, ως εκπρόσωπος του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, συνοδευόμενος από τον υπουργό Άμυνας, παρίστανται σε δέηση στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας και στο ετήσιο μνημόσυνο για όσους έπεσαν κατά την τουρκική εισβολή. Στις εκδηλώσεις την ελληνική κυβέρνηση εκπροσωπεί ο υπουργός άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος.
Στις 5:30 το πρωί, σε ολόκληρη την ελεύθερη Κύπρο, όπως κάθε χρόνο ήχησαν οι σειρήνες ως υπόμνηση της ώρας που άρχισε η εισβολή το 1974.
Στα κατεχόμενα γιορτάζουν με την 20ή Ιουλίου, ως μέρα ελευθερίας, όπως την αποκαλούν οι λεγόμενες «αρχές». Στους εορτασμούς εκπροσωπείται και η τουρκική κυβέρνηση διά του Αντιπροέδρου Φουάτ Οκτάι. Λίγες μόνο ώρες πριν από την άφιξή του στα κατεχόμενα, ο κ. Οκτάι δήλωσε πως «ό,τι απόφαση και να πάρει οποιοσδήποτε, η Τουρκία θα συνεχίσει τις δραστηριότητές της στην Ανατολική Μεσόγειο».
Στο πλαίσιο των εορτασμών θα γίνει επίδειξη από τα σμήνος επιδείξεων «Τουρκικά Αστέρια» της Πολεμικής Αεροπορίας. Για πρώτη φορά φέτος, τουρκικά πολεμικά F-16 πέταξαν στις 2.15 τα ξημερώματα πάνω από την παραλία στο Πέντε Μίλι, όπου είχε γίνει η απόβαση του τουρκικού στρατού κατά την εισβολή της 20ής Ιουλίου 1974. Αργότερα θα γίνει η παρέλαση στη λεωφόρο Φαζίλ Κιουτσιούκ στη κατεχόμενη Λευκωσία, στην παρουσία του Τούρκου Αντιπροέδρου. Χθες το πρωί διοργανώθηκε εκδήλωση στην κατεχόμενη Λευκωσία στη μνήμη του πρωθυπουργού της Τουρκίας το 1974 Μπουλέντ Ετζεβίτ, όπου βρίσκεται άγαλμά του, από την «εστία Σονμεζσιζλέρ» (εθνικιστικό σωματείο κυρίως εποίκων), στην παρουσία του «αναπληρωτή προέδρου της βουλής» Ζορλού Τορέ. Στα κατεχόμενα αυτή την περίοδο βρίσκεται αντιπροσωπεία βουλευτών από διάφορες χώρες για επαφές με τις «αρχές». Σύμφωνα με πληροφορίες από τον τουρκοκυπριακό Τύπο, πρόκειται για βουλευτές από τη Βόρεια Μακεδονία, το Κιργιστάν, το Αζερμπαϊτζάν, την Ιορδανία και το Τσαντ, το οποίο έχει κοινοβουλευτική ομάδα φιλίας με το ψευδοκράτος.
Καταδίκη και διχογνωμία
Σύσσωμη η πολιτική ηγεσία στην ελεύθερη Κύπρο καταδίκασε την τουρκική εισβολή, με το κάθε κόμμα να δίνει το δικό του στίγμα σε σχέση με την επόμενη μέρα. ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ στάθηκαν ιδιαίτερα στην αναγκαιότητα επανέναρξης των διαπραγματεύσεων από εκεί που έμειναν στον Κραν Μοντανά, στο πλαίσιο μιας Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας και με βάση το πλαίσιο Γκουτέρες και τις παραμέτρους του ΟΗΕ. Το Δημοκρατικό Κόμμα στέκεται ιδιαίτερα στο ότι «η Κυπριακή Δημοκρατία διαθέτει το πλεονέκτημα της οντότητάς της και της κυριαρχίας της και της ιδιότητας του μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και με βάση τα πλεονεκτήματα αυτά πρέπει να εφαρμοστεί μια νέα στρατηγική στο Κυπριακό». Το Κίνημα Οικολόγων αναφέρεται σε αδυναμία του Προέδρου Αναστασιάδη να αντιληφθεί «τους πραγματικούς στόχους της Τουρκίας», ενώ τον επικρίνει για το ενδεχόμενο να πάει σε μια άτυπη σύσκεψη υπό τη μορφή του Κραν Μοντανά. Η Συμμαχία Πολιτών επισημαίνει πως ήρθε η ώρα για επαναξιολόγηση της πορείας μας στο Κυπριακό.
Κινητικότητα
Το πράσινο φως για κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, άναψε με δηλώσεις του ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί. Δεν αναφέρθηκε σε συγκεκριμένη ημερομηνία, ωστόσο είπε πως μόλις ο Νίκος Αναστασιάδης γίνει καλά θα μπορέσουν να έχουν συνάντηση για να συζητήσουν για την άτυπη πενταμερή σύνοδο την οποία και οι δύο φαίνεται να επιθυμούν. Ο Μουσταφά Ακιντζί επεσήμανε μάλιστα πως είναι και προσδοκία της Τουρκίας η πραγματοποίηση μιας πενταμερούς άτυπης συνάντησης για το Κυπριακό το συντομότερο. Ο Ακιντζί επιμένει πως θέλει να γίνει η συνάντηση για να ξεκαθαρίσει με σαφήνεια το τι θέλει ο Πρόεδρος Αναστασιάδης και ποιος είναι ο στόχος του. Θεωρεί μάλιστα πως προκλήθηκε σύγχυση με δηλώσεις του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, που όπως ισχυρίζεται έγιναν «σε κλειστές συναντήσεις κάποτε για δύο κράτη, μετά για συνομοσπονδία, κάποτε για χαλαρή ομοσπονδία, μετά για αποκεντρωμένη ομοσπονδία και ύστερα για κοινοβουλευτικό αντί προεδρικό σύστημα και, αντί της εκ περιτροπής προεδρίας, εκ περιτροπής πρωθυπουργία». Πληροφορίες αναφέρουν πως η συνάντηση μεταξύ των δύο ηγετών δεν αποκλείεται να γίνει ακόμα και εντός Αυγούστου, χωρίς ωστόσο να έχει ξεκαθαρίσει μέχρι στιγμής κατά πόσο τελικά θα επισκεφθεί το νησί η ειδική απεσταλμένη του ΓΓ του ΟΗΕ Τζέιν Χολ Λουτ.
Ο Μουσταφά Ακιντζί, πως η πρόταση που υπέβαλε για το φυσικό αέριο έγινε κατόπιν συντονισμού με την Τουρκία και την λεγόμενη «κυβέρνηση», ενώ επιβεβαίωσε πως στόχος ήταν να σταματήσει ο ενεργειακός σχεδιασμός της Κυπριακής Δημοκρατίας και να πορευθούν, όπως είπε, από κοινού οι δύο πλευρές. Επεσήμανε μάλιστα πως ενημερώνουν ήδη ολόκληρη τη διεθνή κοινότητα για την απόρριψη από την ελληνοκυπριακή πλευρά της πρότασής του, μια πρόταση για την οποία γνώση είχε και η ΕΕ, όπως και ο ΟΗΕ.
Οι πληροφορίες που δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα «Φιλελεύθερος» και αναπαρήχθησαν από πολλά ΜΜΕ, για δήθεν ανακάλυψη κοιτάσματος φυσικού αερίου δυτικά της Πάφου, δυναμικότητας περίπου 6 τρισεκατομμυρίων κυβικών ποδιών, δεν επιβεβαιώθηκαν χθες από τον Τούρκο υπουργό Ενέργειας Φατίχ Ντονμέζ . Μιλώντας σε δημοσιογράφους, ο κ. Ντονμέζ είπε ότι το πλωτό γεωτρύπανο συνεχίζει τις εργασίες του και έφτασε στα 5 χιλιάδες μέτρα κάτω από τον βυθό της θάλασσας και ότι θα συνεχίσει για ακόμα 3-4 εβδομάδες τη γεώτρηση. Είπε ακόμα ότι είναι νωρίς να λεχθεί οτιδήποτε σχετικά με τον εντοπισμό κοιτάσματος, καθώς το τρυπάνι δεν έχει φτάσει ακόμα στον στόχο του. «Μόλις βρεθεί αέριο θα το ανακοινώσουμε», είπε ο Τούρκος υπουργός. Σχολιάζοντας μάλιστα τα δημοσιεύματα για εντοπισμό κοιτάσματος είπε ότι «μυρίζει προβοκάτσια».
Για το Γιαβούζ, το δεύτερο πλωτό γεωτρύπανο της Τουρκίας, που βρίσκεται νοτίως του Αποστόλου Ανδρέα, εντός της αιγιαλίτιδας ζώνης της Κύπρου, ο κ. Ντονμέζ είπε ότι σε μερικές μέρες θα ξεκινήσει γεώτρηση. Πρόσθεσε ότι το ερευνητικό πλοίο Μπαρμπαρός συνεχίζει τις έρευνές του νοτίως της Κύπρου, εντός της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας), ενώ το ερευνητικό Ορούτς Ρέις θα ολοκληρώσει τις εργασίες του στη Μαύρη Θάλασσα και τον Μαρμαρά και θα συνεχίσει τις έρευνες στη Μεσόγειο. Κληθείς να σχολιάσει δήλωση του Κύπριου υπουργού Εξωτερικών Νίκου Χριστοδουλίδη ότι «η συνεργασία με την Τουρκία θα ωφελήσει όλες τις πλευρές», ο Φατίχ Ντονμέζ είπε πως η δήλωση έγινε με σκοπό η ελληνοκυπριακή πλευρά να κερδίσει χρόνο. «Πρώτα να απορρίπτουν την πρότασή μας (πρόταση για συνδιαχείριση του φυσικού αερίου) και μετά να κάνουν αυτή την πρόταση, το αξιολογώ αντιφατικό. Δεν τίθεται θέμα επαφής με εμάς αυτή τη στιγμή. Δεν θεωρούμε σωστό να γίνεται μια τέτοια πρόταση αγνοώντας την ‘τδβκ’ (ψευδοκράτος). Πρώτα η ελληνοκυπριακή διοίκηση πρέπει να αξιολογήσει σοβαρά την πρόταση της ‘τδβκ’ για κοινή επιτροπή εργασίας. Και η ΕΕ δεν είναι πολύ αρνητική σε αυτή την πρόταση της ‘τδβκ’, υποστήριξε ο Τούρκος υπουργός.
Ο Τούρκος υπουργός κατηγόρησε την ελληνοκυπριακή πλευρά ότι συμπεριφέρεται σαν να είναι ο μοναδικός ιδιοκτήτης της Κύπρου, υποστηρίζοντας ότι οι Τουρκοκύπριοι είχαν πάντοτε θετική στάση στο θέμα της επανένωσης του νησιού. «Το σχέδιο Ανάν ήταν η ‘τδβκ’ που το αποδέχτηκε. Η ελληνοκυπριακή διοίκηση το απέρριψε. Αν τότε είχε γίνει αποδεκτό το σχέδιο Ανάν, ίσως σήμερα θα μην ήμασταν μάρτυρες αυτών των συζητήσεων», ανέφερε.
Δεν φοβόμαστε
Συμβολική, αλλά λόγω των εξελίξεων και ουσιαστική είναι και η πρώτη επίσημη επίσκεψη στην Κύπρο του νέου υπουργού Εθνικής Άμυνας Νίκου Παναγιωτόπουλου. Ο κ. Παναγιωτόπουλος, συνοδευόμενος από τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ πτέραρχο Χριστοδούλου, είχε χθες συνάντηση με τον ομόλογό του Σάββα Αγγελίδη, ενώ ενημερώθηκε και από τον αρχηγό ΓΕΕΦ αντιστράτηγο Λεοντάρη. Οι δύο υπουργοί καταδίκασαν τις προκλητικές τουρκικές ενέργειες στην ΑΟΖ, απαιτώντας τον άμεσο τερματισμό τους, ώστε να μπορέσει να επαναρχίσει η διαδικασία των συνομιλιών για επίλυση του Κυπριακού.
Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος κατέστησε σαφή την πλήρη αλληλεγγύη της Ελλάδας προς την Κύπρο σημειώνοντας πως οι τουρκικές προκλήσεις αφορούν τόσο την κυπριακή ΑΟΖ όσο και την ελληνική επικράτεια.
«Η τουρκική παραβατικότητα» είπε «δεν αφήνει κανένα περιθώριο για εφησυχασμό και αποτελεί λόγο μέγιστης επαγρύπνησης για τη διασφάλιση της εδαφικής ακεραιότητας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων. Προβληματιζόμαστε αλλά δεν φοβόμαστε, δεν εφησυχάζουμε, επαγρυπνούμε».
Ο Κύπριος υπουργός Άμυνας Σάββας Αγγελίδης σημείωσε ότι η Ελλάδα και η Κύπρος αποτελούν πυλώνες σταθερότητας και αξιοπιστίας στην Ανατολική Μεσόγειο και παρά τις τουρκικές προκλήσεις με την αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, προτεραιότητά δεν είναι η ένταση αλλά η λύση του Κυπριακού.
«Η Τουρκία» είπε «περιφρονεί πλήρως κάθε αρχή του ευρωπαϊκού και του διεθνές δικαίου και επιδιώκει διαχρονικά την αποσταθεροποίηση στην περιοχή αλλά εμείς πιστοί στην πάγια τακτική μας και με απόλυτη ψυχραιμία και ταυτόχρονα σε απόλυτο συντονισμό με την Ελλάδα, δεν πρόκειται να παρασυρθούμε σε ενέργειες που προκαλούν ένταση στην περιοχή».
