Η δύναμη της συγχώρεσης αναφέρεται πολύ συχνά στην “εργαλειοθήκη” της ψυχολογίας και της ψυχοθεραπείας. Όχι άδικα. Το να μπορούμε να συγχωρέσουμε τους άλλους, είναι ένα ισχυρό μέσο για να πάμε παρακάτω την ζωή μας, να προχωρήσουμε χωρίς “κρατούμενα”, χωρίς “υποχρεώσεις”.
Τι σημαίνει όμως συγχωρώ; Πώς αντιλαμβανόμαστε την έννοια της συγχώρεσης; Ας δούμε πρώτα την ετυμολογία της λέξης: Το ρήμα συνχωρώ είναι σύνθετο, από τις λέξεις “συν+χώρος”, δηλαδή να μπορώ να “χωρέσω και…”, να “χωρώ και αυτό…”. Στην πράξη η συγχώρεση προϋποθέτει συναισθηματικό και ψυχικό χώρο για να τοποθετήσουμε μέσα σ’αυτόν ότι μας συνέβη.
Μάλιστα είναι πολύ σημαντικό να μάθουμε να συγχωρούμε και τον εαυτό μας! Ίσως κάποιες φορές είναι σημαντικότερο να ξεκινήσουμε από αυτό… Συγχωρώ σημαίνει αποδέχομαι, δεν αντιστέκομαι στα δεδομένα των γεγονότων. Αυτό που συνέβη δεν μπορεί να αλλάξει, ο χρόνος δεν μπορεί να γυρίσει πίσω, ότι έγινε- δυστυχώς- δεν μπορεί να ξεγίνει. Όσο επώδυνη και αν είναι μια τέτοια αλήθεια, είναι για το δικό μας καλό να την αποδεχτούμε.
Βέβαια προσοχή: Συγχωρώ δεν σημαίνει απαραίτητα, συμφωνώ. Αποδέχομαι δεν σημαίνει συνυπογράφω! Ούτε χρειάζεται να χαιρόμαστε ή να μην λυπόμαστε για ένα “κακό” που μας βρήκε! Είναι άλλο το ένα και άλλο το άλλο… Για την ακρίβεια χρειάζονται και τα δύο: Χρειάζεται να βιώσουμε τα συναισθήματα μιας απώλειας, να αφεθούμε, να επιτρέψουμε στον εαυτό μας να κλάψει, να πονέσει, ακόμα και να υποφέρει, “έτσι κι αλλιώς αυτό είναι που μας συμβαίνει αυτήν την στιγμή”, αλλά με τον χρόνο, ωφελεί να μπορέσουμε να συγχωρέσουμε εαυτόν (και αλλήλους) για αυτό που έγινε… Να μπορέσουμε να πάμε παρακάτω, να συνεχίσουμε να προχωράμε εμπρός.
Διαφορετικά κινδυνεύουμε να καθηλωθούμε στην απώλεια, στο πρόβλημα, σε καθετί που μας κρατά προσκολλημένους στα γεγονότα, σε μία κουβέντα, μία στραβή ματιά… Είναι κρίμα, μερικές ζωές να μένουν στάσιμες, να χαραμίζονται, αδυνατώντας να προχωρήσουν. Είναι κρίμα η ζωή να περνά και να χάνεται…
Θέλει μεγαλείο ψυχής η συγχώρεση, όμως είναι για καλό. Πρώτα απ’ όλα το δικό μας καλό. Γιατί το καλό επιστρέφει πάντα και όπως είπε πρώτος ο μεγάλος υπαρξιστής φιλόσοφος Φ.Νίτσε: “Ό,τι δεν μας σκοτώνει μας κάνει πιο δυνατούς!”.
Ο Γιάννης Ξηντάρας είναι πτυχιούχος Ψυχολογίας από το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Επιστημονικός Υπεύθυνος στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης «Επαφή». Μέλος της Εθνικής Εταιρείας Ψυχοθεραπείας Ελλάδος, του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων & και της Ελληνικής Εταιρείας Εφηβικής Ιατρικής.
