Ανύπαρκτα είναι τα με μεταμοσχευτικά κέντρα πνευμόνων, στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα πολλοί ασθενείς να πεθαίνουν χωρίς καν να δηλώνονται στη λίστα μεταμόσχευσης και σημαντικός αριθμός ασθενών που περιμένουν στις λίστες του εξωτερικού για μεταμόσχευση πνεύμονα, λόγω του ότι προηγούνται προφανών ασθενείς των χωρών όπου γίνονται οι μεταμοσχεύσεις.

Σήμερα πουθενά στην Ελλάδα δεν γίνονται μεταμοσχεύσεις πνευμόνων και οι ασθενείς είναι αναγκασμένοι να πηγαίνουν σε μεταμοσχευτικά κέντρα του εξωτερικού και κυρίως στην Αυστρία. Τα παραπάνω επισήμαναν κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου οι εκπρόσωποι της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας (ΕΠΕ) με αφορμή το 27ο Πανελλήνιο Πνευμονολογικό Συνέδριο που διεξάγεται στην Αθήνα 13 με 16 Δεκεμβρίου.

Περίπου 50 ασθενείς ανά έτος παίρνουν από τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ) έγκριση μετάβασης στο εξωτερικό για μεταμόσχευση οποιουδήποτε οργάνου. Σύμφωνα με τους εκπροσώπους της ΕΠΕ το χρονικό διάστημα 2011-2017 κατά μέσον όρο ανά έτος ο αριθμός των εγκρίσεων προς μετάβαση στο εξωτερικό για μεταμόσχευση πνεύμονα ήταν 13 και για επανέλεγχο των μεταμοσχευθέντων με πνεύμονα 92.

Από τα στοιχεία του ΕΟΜ, το μέσο κόστος μεταμόσχευσης στο εξωτερικό για όλα τα όργανα είναι περίπου 200.000 ευρώ, ανά μεταμόσχευση. Επομένως για το σύνολο των μεταμοσχεύσεων δαπανώνται περίπου 10.000.000 ευρώ ετησίως. Το μέσο κόστος των μεταμοσχεύσεων πνεύμονα ανά έτος είναι 2.600.000 ευρώ (αντιπροσωπεύει το 26% του συνόλου των μεταμοσχεύσεων εξωτερικού) και το μέσο κόστος των επανελέγχων των μεταμοσχευθέντων με πνεύμονα ανά έτος είναι 460.000 ευρώ (αντιπροσωπεύει το 46% του συνόλου).

«Ευελπιστούμε σε λίγα χρόνια να γίνει και στην Ελλάδα μεταμοσχευτικό κέντρο και προετοιμαζόμαστε ήδη για την νέα εποχή» είπαν οι εκπρόσωποι της ΕΠΕ, αναφερόμενοι στο μεταμοσχευτικό κέντρο του Ωνασείου.

Όλες οι τελευταίες εξελίξεις για τη διάγνωση και θεραπεία του καρκίνου του πνεύμονα θα συζητηθούν στο συνέδριο. Οι επιστήμονες δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στην πρόληψη, σημειώνοντας πως η καλύτερη αντιμετώπιση αυτής της ολέθριας ασθένειας είναι η διακοπή του καπνίσματος. Ο καρκίνος του πνεύμονα, παρά τη μείωση της καπνιστικής συνήθειας σε πολλές χώρες της Ευρώπης, παραμένει η πιο συχνή αιτία θανάτου από καρκίνο για τους άνδρες. Όπως αναφέρθηκε το 80% των περιπτώσεων διαγιγνώσκεται σε προχωρημένο στάδιο της νόσου, περιορίζοντας σημαντικά την επιβίωση των ασθενών. Κάθε χρόνο 1,6 εκατομμύρια πεθαίνουν από τη νόσο, το οποίο μεταφράζεται σε 4,5 χιλιάδες θανάτους την ημέρα παγκοσμίως.

Ο ετήσιος προσυμπτωματικός έλεγχος με Αξονική Τομογραφία Θώρακος χαμηλής δόσης ακτινοβολίας (lowdose CT) σε άτομα υψηλού κινδύνου για καρκίνο πνεύμονα, αποτελεί πλέον κοινή πρακτική, είπαν. Πρόσθεσαν ότι σύμφωνα με τις διεθνείς οδηγίες και μετά από προσεκτική αξιολόγηση, απευθύνεται σε πρώην καπνιστές (όσους έχουν διακόψει τα τελευταία 15 χρόνια) και νυν ασυμπτωματικούς καπνιστές μεταξύ 55 και 77 ετών, με ιστορικό καπνίσματος άνω των 30 πακέτων ανά έτος. Τόνισαν ότι τα τελευταία χρόνια οι διαγνωστικοί χειρισμοί έχουν βελτιωθεί σημαντικά και οδηγούν σε ταχύτερη και ασφαλέστερη διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα.

Η θέση της ΕΠΕ για τα νεότερα καπνικά προϊόντα

Διακοπή του καπνίσματος αυτή είναι η θέση της ΕΠΕ και αφορά όλα τα καπνικά προϊόντα, ανέφεραν οι εκπρόσωποι της. Η ΕΠΕ δεν συστήνει κανένα από τα καπνικά προϊόντα και το όραμα των πνευμονολόγων για έναν κόσμο ελεύθερο από καπνό (smoke-free) αναφέρεται σε έναν κόσμο ελεύθερο από όλα τα καπνικά προϊόντα, συμπεριλαμβανόμενων των ηλεκτρονικών και θερμαινόμενων τσιγάρων.

Η ΕΠΕ συντάσσεται με τη θέση της Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και δεν συστήνει τη χρήση των θερμαινόμενων τσιγάρων διότι:

Είναι μια άλλη μορφή καπνίσματος και χρήσης καπνού άρα προκαλούν εθισμό, δεν συμπεριλαμβάνονται στις επιστημονικά τεκμηριωμένες μεθόδους διακοπής καπνίσματος, υπονομεύουν την επιθυμία των καπνιστών να διακόψουν το κάπνισμα και των πρώην καπνιστών να παραμείνουν σε αποχή και αποτελούν πειρασμό για τους μη καπνιστές και ειδικά για τους νέους.

Οι λοιμώξεις του αναπνευστικού όπως η γρίπη και η πνευμονιοκοκκική νόσος, αν και εξακολουθούν να βρίσκονται στην κορυφή της πυραμίδας των αιτιών νοσηρότητας και θνητότητας παρά την ύπαρξη των αντιβιοτικών και αντιικών, αποτελούν μη αναγνωρίσιμο αίτιο από την κοινωνία μας, καθώς δε συσχετίζουν το τελικό αίτιο θανάτου (πνευμονικό οίδημα, έμφραγμα κτλ) με το ερέθισμα που το πυροδότησε. Έτσι παρότι πολλά από αυτά τα επεισόδια μπορούν να αποφευχθούν, χιλιάδες συνάνθρωποί μας νοσούν και πεθαίνουν αδικαιολόγητα. Το λάθος του πλημμελούς εμβολιασμού συνδυάζεται στη χώρα μας με το δεύτερο παράδοξο της αλόγιστης χρήσης των αντιβιοτικών που αυξάνουν την αντοχή. Έτσι, όχι μόνο δεν προλαμβάνουμε, αλλά και πιθανά να μην έχουμε επαρκή φαρμακευτική αγωγή αν νοσήσουμε.

Στην Ελλάδα ο εμβολιασμός για πνευμονιόκοκκο είναι ενταγμένος στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών και παρέχεται δωρεάν σε όλους τους ενήλικες άνω των 65 ετών, και τους ενήλικες 18 έως 64 ετών που ανήκουν στις ομάδες κινδύνου για σοβαρές πνευμονιοκοκκικές λοιμώξεις (ασθενείς με χρόνια καρδιακά, μεταβολικά και αναπνευστικά νοσήματα, ανοσοκατεσταλμένοι, καπνιστές).

Η γρίπη

Ο αποτελεσματικότερος τρόπος πρόληψης είναι ο εμβολιασμός με το αντιγριπικό εμβόλιο, το οποίο, όταν χορηγηθεί σωστά και έγκαιρα, προφυλάσσει από τη μετάδοση του ιού της γρίπης, συμβάλλοντας στην προστασία από τις σοβαρές επιπλοκές. Το αντιγριπικό εμβόλιο πρέπει να χορηγείται έγκαιρα, εφάπαξ ετησίως και πριν την έναρξη της συνήθους περιόδου εμφάνισης της έξαρσης των κρουσμάτων γρίπης, δεδομένου ότι απαιτούνται περίπου 2 εβδομάδες για την επίτευξη ανοσολογικής απάντησης στις ομάδες αυξημένου κινδύνου.

Πνευμονική Ινωση

Σημαντικές εξελίξεις που αφορούν τη σωστή διάγνωση και την θεραπευτική αγωγή έχουμε για την πνευμονική ίνωση. Προσβάλλει άτομα μεγαλύτερα των 50 χρόνων, συχνά καπνιστές με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, τα οποία εμφανίζουν χρόνιο ξηρό βήχα και προοδευτικά εξελισσόμενη δύσπνοια.

Οι πρόσφατες διεθνείς οδηγίες βοηθούν στην έγκαιρη και έγκυρη διάγνωση, η οποία πολλές φορές καθυστερεί και συγχέεται με άλλες μορφές ίνωσης, στις οποίες η πρόγνωση και η θεραπεία είναι διαφορετική. Για την καλύτερη διάγνωση και αντιμετώπιση της πνευμονικής ίνωσης απαιτείται ο συντονισμός από ειδικό πνευμονολόγο, αλλά και ειδικά κέντρα αναφοράς, ανέφεραν οι εκπρόσωποι της ΕΠΕ.

Η πρόγνωση της νόσου είναι χειρότερη από πολλές μορφές καρκίνου και η επιβίωση στην πλειονότητα των ασθενών πριν από την σύγχρονη θεραπευτική αγωγή ήταν 3 με 5 χρόνια. Σήμερα έχουμε στη διάθεσή μας ειδικά αντιινωτικά φάρμακα, τα οποία επιβραδύνουν σημαντικά την εξέλιξη της σοβαρής αυτής νόσου και αποζημιώνονται από τον ΕΟΠΠΥ. Παράλληλα βρίσκονται στο στάδιο κλινικών μελετών πολλά άλλα φάρμακα.

Το 8% του ελληνικού πληθυσμού πάσχει από άσθμα, η διάγνωση καθυστερεί και μερικές φορές δεν είναι και σωστή ανέφεραν οι εκπρόσωποι της ΕΠΕ. Το σοβαρό άσθμα αφορά μια μικρή ομάδα ασθενών- υπολογίζονται στην Ελλάδα στο 3% του συνόλου των ασθματικών ασθενών. Η ΕΠΕ έχει δημιουργήσει διαδικτυακή πλατφόρμα για την καταγραφή αυτών των ασθενών.