της κας ΛΙΝΑ ΓΙΑΝΝΑΡΟΥ

Οκτώ κουταβάκια με τον ευγενέστερο προορισμό σε αυτή την πλάση, να γίνουν σκύλοι-βοηθοί αυτιστικών παιδιών, μεγαλώνουν στη Νέα Μηχανιώνα Θεσσαλονίκης. Τα σκυλάκια αποτελούν διασταύρωση Αγίου Βερνάρδου με μεγαλόσωμο κανίς, φυλή που, σύμφωνα με τον εκπαιδευτή και ιδιοκτήτη του κέντρου εκπαίδευσης Friends for Life, Τάκη Πετρόπουλο, συγκεντρώνει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που είναι απαραίτητα στο έργο τους.

«Σε γενικές γραμμές, είναι προτιμότερες οι γιγαντόσωμες φυλές, δηλαδή σκύλοι πάνω από 30 κιλά, ώστε να μην αντιδρούν ή πονούν από έντονα αγγίγματα. Να έχουν ευγενική, χαρούμενη συμπεριφορά και να είναι υπομονετικοί, σκύλοι – “βούδες”, όπως τους λέω εγώ, με χαρακτήρα χαλαρό, που δεν ενοχλούνται από απότομες κινήσεις ή ξαφνικές φωνές. Ειδικά στη συγκεκριμένη ράτσα, έχουμε διαπιστώσει ότι το σγουρό τρίχωμα παράγει πολύτιμα αισθητηριακά ερεθίσματα για το παιδί», εξηγεί ο ίδιος στην «Κ».

Η εκπαίδευσή τους διαρκεί δύο χρόνια, όπως και των σκύλων οδηγών τυφλών. «Στο πλαίσιο της εκπαίδευσης, μαθαίνουν από πολύ μικρή ηλικία να μπαίνουν σε εστιατόρια, σούπερ μάρκετ και άλλους χώρους που μυρίζουν φαγητό, χωρίς να αντιδρούν σπασμωδικά. Πρέπει να συνηθίσουν, γιατί θα πρέπει αργότερα να μπορούν να ακολουθούν το παιδί σε όλα αυτά τα μέρη». Ο σκύλος βοηθός λειτουργεί ως κατευναστικός παράγοντας στα παιδιά με αυτισμό, τα βοηθά να αποφορτίζονται. «Τα αυτιστικά παιδιά μπορεί να έχουν τάσεις φυγής ή να αναστατώνονται σε μέρη με πολλά ερεθίσματα. Ενα παιδάκι με το οποίο δουλέψαμε μαζί δεν έμπαινε ποτέ σε σούπερ μάρκετ, γιατί το ενοχλούσε ο ήχος από τα ψυγεία. Με τον σκύλο τα κατάφερε, γιατί αφοσιωνόταν σε αυτόν».

Εχοντας μεγάλη, πηγαία αγάπη για τα ζώα, ο Τάκης Πετρόπουλος σπούδασε Ζωική Παραγωγή και κατόπιν ειδικεύθηκε στην εκπαίδευση σκύλων βοηθών για παιδιά με αυτισμό, σε κέντρο στην Ιρλανδία. Μάλιστα, σπούδασε υπό την Κλιόνα Ο’ Ρουρκ, την πρώτη γυναίκα στην Ευρώπη που εκπαίδευσε σκύλο ειδικά για να εργαστεί με παιδιά με αυτισμό, ήδη από το 2004. Επέστρεψε στην Ελλάδα πέρυσι, με διάθεση να αφοσιωθεί στην ειδική εκπαίδευση σκύλων, δημιουργώντας το friendsforlife.gr.

«Το ενδιαφέρον είναι μεγάλο, ωστόσο το κόστος είναι υψηλό. Μια οικογένεια, για να αποκτήσει ένα τέτοιο ζώο, θα πρέπει να καταβάλει 7-9.000 ευρώ. Πληρώνει όλη την εκπαίδευσή του, αλλά και τη φάση που ακολουθεί την εκπαίδευση, του δεσίματος με την οικογένεια, η οποία διαρκεί ένα μήνα. Μετά, βέβαια, δεν έχουν απλώς ένα κατοικίδιο, έχουν ένα σκύλο ήρωα, ένα σκύλο που δουλεύει 24 ώρες το 24ωρο, επτά ημέρες την εβδομάδα, ειδικά εκπαιδευμένο να καλύπτει τις ανάγκες κάθε παιδιού και να διαισθάνεται τις εναλλαγές στη διάθεσή του. Οι σκύλοι βοηθοί έχουν επίσης πρόσβαση παντού, όπως οι σκύλοι οδηγοί τυφλών».

Χειριστής ο γονιός

Στο εξωτερικό, πολύ συχνά, ευαισθητοποιημένοι φορείς αναλαμβάνουν το κόστος ή βοηθούν οικονομικά μια οικογένεια να αποκτήσει ένα σκύλο βοηθό. Οπως τονίζει, χειριστής του σκύλου είναι πάντα ο γονιός, ο οποίος θα πρέπει να αφιερώσει τον απαραίτητο χρόνο στη νέα αυτή σχέση.

«“Εκπαιδεύονται” και οι γονείς. Το λουρί το κρατάει πάντα ο γονιός, ενώ το παιδί προχωράει πιάνοντας ένα χερουλάκι που βρίσκεται πάνω στο σαμαράκι του σκύλου. Με αυτόν τον τρόπο ο σκύλος ακολουθεί την οικογένεια στους δημόσιους χώρους, αποτρέποντας μια ενδεχόμενη κρίση». Αυτά που του έχουν πει οι γονείς είναι πολύ συγκινητικά. «Μια μητέρα μού έλεγε σφίγγοντάς μου το χέρι, “πρώτη φορά πήγα σε ένα καφέ με το παιδί μου και κάθισα τόση ώρα χωρίς να πάθει κρίση”. Αλλος μου έλεγε ότι για πρώτη φορά μπόρεσε να πιάσει το πορτοφόλι του και να βγάλει χρήματα. Ποτέ πριν δεν μπορούσε να αφήσει το χέρι του παιδιού του. Φυσικά, ο αυτισμός είναι φάσμα, κάθε παιδί έχει τις ιδιαιτερότητές του και αντιδρά διαφορετικά».

Σύμφωνα με τον Τάκη Πετρόπουλο, ένας ειδικά εκπαιδευμένος σκύλος βοηθός θα μπορούσε να βοηθήσει και αυτιστικούς εφήβους υψηλής λειτουργικότητας, με άγχος κοινωνικοποίησης ή κατάθλιψη. «Εχει ανακαλυφθεί ότι, το να έχουν τον σκύλο μαζί τους, τους βοηθά στην κοινωνικοποίησή τους. Περαστικοί τους ρωτούν για τον σκύλο, πιάνουν κουβέντα, νιώθουν περήφανοι».