Η ισχαιμική καρδιοπάθεια είναι από τις κυριότερες αιτίες θανάτου παγκοσμίως σήμερα.Η καρδιακή προσβολή ή έμφραγμα του μυοκαρδίου κατατάσσεται στα επείγοντα ιατρικά  περιστατικά άμεσης παρέμβασης.

Πολλά θύματα πεθαίνουν προτού φτάσουν  στο νοσοκομείο. Όσο συντομότερα εισαχθεί κάποιος στο νοσοκομείο, τόσο μεγαλύτερες πιθανότητες έχει να επιβιώσει.

Η άμεση ιατρική αντιμετώπιση μειώνει, επίσης ,την έκταση της βλάβης που έχει υποστεί η καρδιά ύστερα από έμφραγμα, ελαττώνοντας έτσι την πιθανότητα εμφάνισης καρδιακής ανεπάρκειας.

Η καρδιακή προσβολή ή έμφραγμα του μυοκαρδίου συμβαίνει όταν διακόπτεται η κυκλοφορία του αίματος που μεταφέρει οξυγόνο στην καρδιά. Δηλαδή όταν διακόπτεται η κυκλοφορία (σοβαρή στένωση-πλήρης απόφραξη) σε κάποιο από τα στεφανιαία αγγεία που αιματώνουν την καρδιά . Τα κύρια αίτια της απόφραξης μπορεί να είναι:

• μία χρόνια στένωση στο στεφανιαίο αγγείο, που εξελίσσεται χωρίς θεραπεία
• ένας θρόμβος
• η απότομη έμφραξη του αγγείου από αθηρωματική πλάκα (πλάκα χοληστερόλης)  και
• ο  σπασμός του στεφανιαίου αγγείου (φάρμακα-ουσίες)
• μπορούν να προκαλέσουν έμφραγμα του μυοκαρδίου. Τότε ο μυς της καρδιάς (μυοκάρδιο)  υποφέρει από την έλλειψη οξυγόνου και αρχίζει να νεκρώνεται.

Συμπτώματα

Τα εμφράγματα μπορούν να προκαλέσουν ευρύ φάσμα συμπτωμάτων,από ήπια έως πολύ έντονα. Οι γυναίκες, οι ηλικιωμένοι και οι διαβητικοί είναι πιθανότερο να εμφανίσουν δυσδιάκριτα ή ασυνήθιστα συμπτώματα.

Πόνος στο στήθος (προκάρδιο άλγος)

Συνήθως πρόκειται για αίσθημα συσφικτικού πόνου (σφίξιμο)  που οριοθετείται στο κέντρο του θώρακα καταλαμβάνοντας μεγάλη επιφάνεια του. Ο ασθενής μπορεί να αισθάνεται πίεση ,αίσθημα βάρους ή περιγράφει <<ένα πλάκωμα>> ή  αίσθημα κορεσμού στο κέντρο του θώρακα ή και προς τα αριστερά.

Πρόκειται για έναν πόνο πρωτόγνωρο για τον ασθενή (δεν είναι από τους γνωστούς του  πόνους –δεν τον έχει αισθανθεί στο παρελθόν) γιατί είναι έντονος, επίμονος και προκαλεί δυσφορία ή ένα έντονο σφίξιμο. Χαρακτηριστικά,  όταν ο άνθρωπος που παθαίνει έμφραγμα προσπαθεί να δείξει που πονάει, δεν δείχνει απλώς με ένα δάχτυλο σε ένα σημείο, αλλά πιάνει και με τα δύο του χέρια την περιοχή του στέρνου του, εξαιτίας του τεράστιου πόνου που αισθάνεται. Επίσης ο πόνος είναι ανεξάρτητος από κινήσεις μυοσκελετικές (χεριών-κεφαλής) ή από αναπνευστικές κινήσεις (εισπνοή ή εκπνοή).

Το αίσθημα αυτό που νοιώθει (πόνος-σφίξιμο-βάρος) μπορεί να επεκτείνεται (αντανακλά) και σε άλλα σημεία του πάνω μέρους του σώματος, όπως για παράδειγμα στο σαγόνι (κάτω γνάθο),  στους ώμους,  στο κέντρο της  πλάτης και  ψηλά στο στομάχι (επιγάστριο). Επίσης  ο ασθενής μπορεί να  αισθάνεται σφίξιμο ή αιμωδία (μούδιασμα) στον αριστερό βραχίονα ή και στους δύο βραχίονες.

Άλλα συνοδά συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν είτε στην αρχή είτε στην πορεία εκδήλωσης του εμφράγματος  είναι:

• Έντονη και αιφνίδια εφίδρωση – κρύος ιδρώτας
• Ναυτία-έμετος
• Αίσθημα ζάλης
• Δυσχέρεια στην αναπνοή-δύσπνοια
• Αιφνίδια εμφάνιση  αδυναμίας ή κόπωσης, ιδίως στους ηλικιωμένους.

Οι γυναίκες έχουν περισσότερες πιθανότητες από τους άντρες να παρουσιάσουν μη τυπικά συμπτώματα εμφράγματος ,καθώς και ναυτία, έμετο, κόπωση, πόνο στην πλάτη ή το σαγόνι και δύσπνοια είτε μόνα τους είτε μαζί με θωρακικό πόνο.

Τέλος, η διάρκεια των συμπτωμάτων δεν είναι της τάξης των δευτερολέπτων ,αλλά για αρκετά λεπτά της ώρας ο ασθενής υποφέρει από  συμπτωματολογία που δεν υποχωρεί χωρίς την  ιατρική και φαρμακευτική παρέμβαση.

• Βοηθάμε το άτομο να καθίσει κάτω ακίνητο και  προσπαθούμε να μείνει ήρεμο.
• Χαλαρώνουμε τα σφιχτά ρούχα.
• Τον ξαπλώνουμε με δύο μαξιλάρια κάτω από το κεφάλι του, ώστε να κρατιέται ανασηκωμένος.
• Χαλαρώνουμε τη ζώνη, τη γραβάτα, τον στηθόδεσμο ή όποιο άλλο ρούχο ή αξεσουάρ μπορεί να τον σφίγγει και να τον δυσκολεύει να αναπνεύσει.
• Προσπαθούμε να τον ηρεμήσουμε μιλώντας του και καθησυχάζοντάς τον
• Ανοίγουμε τα παράθυρα για να αναπνεύσει καλύτερα.
• Τον προτρέπουμε να βήξει.
• Ρωτάμε το άτομο αν λαμβάνει φάρμακα για πόνο στο στήθος λόγω διαγνωσμένης καρδιακής νόσου.
• Βοηθάμε το άτομο να πάρει τα φάρμακά του (συνήθως νιτρογλυκερίνη που τοποθετείται κάτω από τη γλώσσα).
• Η χορήγηση ασπιρίνης μασώμενης θα βοηθήσει αν τα συμπτώματα όντως οφείλονται σε έμφραγμα του μυοκαρδίου.
• Αν ο πόνος δεν υποχωρήσει αμέσως με την ξεκούραση ή μέσα σε 3 λεπτά μετά τη λήψη της νιτρογλυκερίνης, καλούμε το ΕΚΑΒ (166).
• Αν το άτομο πέσει αναίσθητο και δεν αντιδρά, καλούμε το ΕΚΑΒ και μετά ξεκινάμε ΚΑΡΠΑ (Καρδιοπνευμονική Αναζωογόνηση).

• ΜΗΝ αφήσετε το άτομο μόνο του εκτός αν είστε αναγκασμένοι να το κάνετε για να καλέσετε ιατρική βοήθεια
• ΜΗΝ δεχθείτε τυχόν άρνηση του ατόμου ότι παρουσιάζει συμπτώματα καρδιακής προσβολής και πειστείτε να μην καλέσετε το ΕΚΑΒ
• ΜΗΝ περιμένετε μέχρι να δείτε μήπως υποχωρήσουν τα συμπτώματα
• ΜΗ χορηγήσετε τίποτε άλλο στο άτομο από το στόμα εκτός αν έχει συνταγή φαρμακευτικής αγωγής για την καρδιά (όπως είναι η νιτρογλυκερίνη)

Το έμφραγμα είναι μία άκρως  επείγουσα κατάσταση , επικίνδυνη για την ζωή. Στην ατυχή περίπτωση που συμβεί σε κάποιον πρέπει να αντιδράσουμε άμεσα και να ζητήσουμε ιατρική βοήθεια.

Η πρώτη ,πιο γρήγορη και τεχνικά  εύκολη  εξέταση που μπορεί να  επιβεβαιώσει το έμφραγμα είναι το ηλεκτροκαρδιογράφημα.

Στο έμφραγμα ο χρόνος είναι πολύτιμος ,ο χρόνος είναι ….. ζωντανό μυοκάρδιο. Ο  χρόνος  είναι ζωή!