του Δημήτρη Μπουλούκου
Ο Παραολυμπιονίκης Δημήτρης Kαρυπίδης μιλάει στο gazzetta.gr και συγκλονίζει. Αντιμετωπίζει με θάρρος και γενναιότητα την αναπηρία και μιλά γι΄ αυτήν χωρίς ταμπού και προκαταλήψεις. Στέλνει μήνυμα αποδοχής όχι μόνο στους υγιείς ανθρώπους αλλά και στα άτομα με αναπηρία, τονίζοντας ότι αυτοί κυρίως μπορούν να διαμορφώσουν τον τρόπο με τον οποίο τους βλέπει και τους αντιμετωπίζει ο υπόλοιπος κόσμος.
Αναφέρεται στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία, επισημαίνει τις διεξόδους και προτείνει τον αθλητισμό, ως έναν κόσμο μαγικό! Ένα πραγματικό μάθημα ζωής, από έναν άνθρωπο που μόνο χαμογελά, ίσως επειδή κατάλαβε από πολύ μικρός ποιο είναι το πραγματικό νόημα της ζωής!
Ο Δημήτρης Καρυπίδης γεννήθηκε στις 27/4/1989 στο Τομσκ της Σιβηρίας με ατελή οστεογέννεση, μία πάθηση που τον υποχρεώνει να κινείται σε αναπηρικό καροτσάκι. Πολύ μικρός ήρθε στην Ελλάδα όπου και τελείωσε το σχολείο και στο Παιδαγωγικό Τμήμα του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης. Εργάζεται στον Δήμο Αλεξανδρούπολης και με κάθε ευκαιρία δίνει διαλέξεις για την αναπηρία, με το δικό του μοναδικό τρόπο.
Δημήτρη άκουσα σε συνέντευξη σου να αντιμετωπίζεις την αναπηρία σου εντελώς φυσιολογικά, δείχνοντας ότι είναι μέρος της ζωής σου, χωρίς να σε ενοχλεί;
«Η σχέση μου με την αναπηρία είναι ερωτική. Γεννήθηκα με την αναπηρία, έτσι έμαθα να ζω, προσαρμόστηκα κι έχω μία διαφορετική άποψη για την αναπηρία γενικότερα αλλά και για τα άτομα με αναπηρία. Έχω δουλέψει πολύ με τον εαυτό μου, έχω αποδεχθεί τι μου συμβαίνει και έχω προσαρμοστεί και πλέον θέλω να δείξω ότι η ζωή δεν τελειώνει εδώ. Σίγουρα δεν μπορώ να ανέβω σκαλιά αλλά κάνω πάρα πολλά πράγματα που κάνει ένας μη ανάπηρος, όπως δραστηριότητες, αθλητισμό, εργάζομαι, έχω φίλους, έχω κατά καιρούς σχέσεις, άρα δεν υπάρχει μεγάλη απόσταση απ’ ότι κάνεις εσύ για παράδειγμα».
Δεν πρέπει πάντως να είναι πολλά τα άτομα με αναπηρία που αντιμετωπίζουν τη ζωή τους όπως εσύ;
«Ακόμα ο κόσμος δεν είναι εξοικειωμένος με την αναπηρία, όπως δεν είναι ούτε τα άτομα που είναι ανάπηρα. Πρέπει να μάθουν ότι η ζωή δεν τελειώνει μετά από ένα ατύχημα για παράδειγμα. Ξέρω ότι όταν δεν είσαι ανάπηρος και ξαφνικά σου αλλάξει η ζωή, είναι πάρα πολύ δύσκολο και το κατανοούμε όλοι, απλά πρέπει να καταλάβουν και αυτοί οι άνθρωποι, ότι η ζωή συνεχίζεται. Μπορεί να είναι το ίδιο ωραία και όμορφη, όπως ήταν και πριν!»
«Έχω μιλήσει πολλές φορές σε άτομα με αναπηρία για όλα αυτά. Εκείνη τη στιγμή δείχνουν να καταλαβαίνουν, αλλά πάλι είναι δύσκολο. Έχει μεγάλη σημασία το οικογενειακό περιβάλλον, με ποιους συναναστρέφεσαι, τι σου λένε. Είναι πολλοί οι παράγοντες που μπορούν να σε βοηθήσουν να ξεπεράσεις αυτή την αρνητική ψυχολογία».
Εσύ, αντιμετώπισες ποτέ συμπεριφορά από κάποιον που ήταν απαράδεκτη και σε πρόσβαλε και ως άνθρωπο και ως ανάπηρο;
«Δεν αντιμετώπισα κάτι τέτοιο, ούτε ακόμα κι όταν ήμουν στο σχολείο. Κάποιοι ίσως να θεωρούν ως δείγμα ενοχλητικής συμπεριφοράς τα αδιάκριτα βλέμματα, αλλά εγώ δεν το βλέπω έτσι σε καμία περίπτωση. Σίγουρα θα υπάρχει κάποιος νταής οδηγός που θα σου πει δεν βγάζω το αυτοκίνητο μου από τη ράμπα για να περάσεις, επειδή έτσι είναι η παιδεία του, αλλά ούτε αυτό το θεωρώ ρατσισμό. Αυτό που λέω συνέχεια και ίσως να γίνομαι κουραστικός, είναι πως τελικά από εμάς εξαρτάται πως φαινόμαστε προς τα έξω και πως φαίνεται η αναπηρία μας. Από τον τρόπο μας λοιπόν εξαρτάται εάν μας δουν ρατσιστικά ή περίεργα. Σε εμάς οφείλονται όλες οι αρνητικές αντιδράσεις».
Δηλαδή η προσπάθεια για δημιουργία μίας χώρας, με υποδομές και σωστότερη αντιμετώπιση των ατόμων με αναπηρία, πρέπει να ξεκινήσει από εσάς;
«Προσωπικά, αυτό που μου αρέσει πάρα πολύ και κάνω, είναι να μιλάω σε σχολεία, ακόμα και σε νηπιαγωγεία έχω πάει, όπου το παιδάκι δεν καταλαβαίνει πολλά, αλλά εξοικειώνεται. Βλέπεις μετά ότι σε βλέπει στο δρόμο, σε χαιρετάει, σε πλησιάζει. Δεν είναι διστακτικό, δεν κοιτάζει με περιέργεια να δει τι είναι αυτό, γιατί αυτός είναι σε αμαξίδιο, γιατί είναι κοντός, γιατί τους έχεις λύσει όλες τις απορίες. Αυτό που κάνει μετά, είναι να σε χαιρετήσει όπως έναν φίλο του ή γνωστό του. Βλέπεις μάλιστα ότι πολλές φορές σε αυτές τις περιπτώσεις, το πρόβλημα το έχει ο γονιός. Μου έχει τύχει περιστατικό όπου ο γονέας λέει στο παιδί “πάμε να φύγουμε”, όχι γιατί έχει κάτι μαζί μου, αλλά δεν ξέρει πως θα το αντιμετωπίσει. Εγώ το καταλαβαίνω αυτό απόλυτα, γι΄ αυτό και πολλές φορές οι ομιλίες μου γίνονται παρουσία γονέων. Όλοι έχουμε την ανάγκη να εξοικειωθούμε αλλά πιστεύω ότι πιο σημαντικό είναι να γίνει αυτό στα παιδιά, αυτά αποτελούν το μέλλον. Παράλληλα θα βοηθήσουν και τους γονείς τους…»
Σου έχει τύχει περιστατικό που συνέβη αυτό, δηλαδή να έμαθες ότι παιδί μίλησε στους γονείς του για τα άτομα με αναπηρία και να άλλαξε η στάση του;
«Ναι, πολλές φορές, Συνήθως λέω στα παιδιά να επισημαίνουν στους γονείς τους να μην παρκάρουν στις ράμπες. Μία φορά ήρθε γονέας δακρυσμένος και μου είπε “πάρκαρα στη ράμπα και μου την είπε το παιδί μου γιατί του είχες μιλήσει πριν από και καιρό και το θυμόταν κι ένιωσα τόσο άσχημα”. Είναι πολλά λοιπόν τα μηνύματα που μπορείς να περάσεις και το καλό που μπορείς να κάνεις».
Σίγουρα δεν μπορείς να αποφύγεις τα ενοχλητικά βλέμματα. Σε ενοχλεί όταν σε κοιτάνε κάποιοι παράξενα;
«Συμβαίνει αυτό, αλλά ειλικρινά δεν με πειράζει. Κι εγώ αν δω κάποιον με αμαξίδιο, θα κοιτάξω. Είναι στη φύση μας να γυρίσει το βλέμμα προς τα εκεί. Είναι κάτι που δεν το βλέπεις συχνά. Το ίδιο ισχύει αν δεις έναν ψηλό άνθρωπο στο δρόμο, δεν θα γυρίσεις να τον κοιτάξεις; Δεν θα πεις τι ψηλός είναι αυτός; Αν λοιπόν το καλοσκεφτείς, είναι το ίδιο. Δεν είναι κάτι τρελό. Εγώ αν δω κάποιον με αμαξίδιο θα τον κοιτάξω, να δω τι αμαξίδιο έχει, την αναπηρία του και άλλα. Το θεωρώ φυσιολογικό και δεν μπορώ να καταλάβω γιατί έχει δημιουργηθεί τόσο μεγάλο θέμα με αυτό. Δεν πρέπει να κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλο μας».
Πιστεύεις ότι κάποια στιγμή θα αλλάξει η αντιμετώπιση που έχει η χώρα μας, στα άτομα με αναπηρία;
«Η αλήθεια είναι ότι γίνονται προσπάθειες τα τελευταία χρόνια, αλλά ακόμα είμαστε πολύ πίσω. Βέβαια όλο αυτό εξαρτάται κι από εμάς, τα άτομα με αναπηρία. Το λέω συνέχεια. Αν δεν βγούμε δυνατά και δεν διεκδικήσουμε την πρόσβαση μας, δεν θα γίνει κάτι τόσο εύκολα και γρήγορα. Στην Αλεξανδρούπολη όπου ζω, βγήκα και διεκδίκησα την πρόσβαση μου. Ακόμα και σε μέρη που έβγαινα για τον καφέ ή το ποτό μου, τους έλεγα ότι πρέπει να βάλουν ράμπες. Και έγινε και σε πολλά μαγαζιά μάλιστα, αλλά και σε υπηρεσίες. Εμείς πρέπει να βγούμε και να το διεκδικήσουμε. Καταλαβαίνω ότι είναι αυτονόητο αυτό το πράγμα, αλλά από τη στιγμή που δεν συμβαίνει αυτό, πρέπει εμείς να βοηθήσουμε. Μην τα περιμένουμε όλα έτοιμα και να ευαισθητοποιηθεί κάποιος από μόνος του κάνοντας το αυτονόητο. Πρέπει κι εμείς να το προσπαθήσουμε!»
«Σίγουρα δεν το έχουν αποδεχθεί όλοι, ούτε το οικογενειακό περιβάλλον τους. Μπορώ να μιλάω ώρες γι’ αυτό και να σας πω απίστευτα περιστατικά. Αλλά ο σκοπός πολλών από εμάς, πρέπει να είναι αυτός, να βοηθήσουμε αυτά τα άτομα».
Δεν θα ρωτήσω εάν είχες στήριξη από το οικογενειακό σου περιβάλλον, καθώς φαίνεται ξεκάθαρα από τη στάση που έχεις για τη ζωή.
«Η οικογένεια μου έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του χαρακτήρα μου και στον τρόπο που βλέπω την αναπηρία. Αλλά και οι φίλοι μου, το σχολείο μου, οι συμμαθητές μου ήταν το Α και το Ω για μένα και σε όλους αυτούς οφείλω πολλά».
Υπάρχει, όμως, η διαφορά σε σχέση με άλλους, ότι εσύ γεννήθηκες με αναπηρία. Δεν έπαιξε και αυτό ρόλο στη μετέπειτα στάση σου;
«Σίγουρα έπαιξε, αλλά πέρασα κι εγώ πάρα πολλές δυσκολίες. Θυμάμαι τη μισή μου ζωή στο νοσοκομείο. Είχα μία πολύ βαριά αναπηρία που δεν ήξεραν πώς να την αντιμετωπίσουν στην Ελλάδα. Έχω κάνει πάνω από πενήντα διορθωτικές επεμβάσεις. Έπρεπε να πάω σε σχολείο που θα έκανε προσαρμογές και αλλαγές για μένα. Έπρεπε να δεχθεί δασκάλα που θα με έχει στο τμήμα της, λόγω κάποιων δυσκολιών και κάποιων κινδύνων. Κάθε αναπηρία λοιπόν έχει το δικό της μειονέκτημα, είτε γεννήθηκες με αυτήν, είτε την απέκτησες μετά».
Ο Δημήτρης Καρυπίδης στον κόσμο της κολύμβησης μπήκε το 2012 σε ηλικία 23 ετών, καθώς ήταν το μόνο άθλημα που του επιτρέπει την κίνηση με τον ελάχιστο κίνδυνο για την υγεία του. Αν και ήταν σχετικά λίγα χρόνια στον αγωνιστικό αθλητισμό, κατάφερε μετά από τακτική και επίπονη δουλειά να ενταχθεί στην Εθνική Ομάδα και στον Α΄ σχεδιασμό της Ομοσπονδίας (ΕΑΟΜ ΑΜεΑ), να προκριθεί και να συμμετέχει το 2016 στους Παραολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο της Βραζιλίας, με προπονητή τον Γιώργο Τυλιγαδά. Στους τελικούς και των δύο αγωνισμάτων ο Δημήτρης κατέκτησε την 5η θέση στα 100μ ύπτιο και την 6η θέση στα 50μ ύπτιο κατηγορίας S1, θέσεις που του δίνουν και επίσημα τον τίτλο του Παραολυμπιονίκη και αποτελούν τη σημαντικότερη επιτυχία της καριέρας του.
Ο αθλητισμός και συγκεκριμένα η κολύμβηση ήταν για σένα μία προσπάθεια να πετύχεις κάτι καινούργιο στη ζωή σου, η απλώς μία απόδραση από την καθημερινότητα;
«Ξεκίνησα το κολύμπι καθαρά για άσκηση, καθώς μου άρεσε ως άθλημα. Μέσα σε λίγο καιρό ήρθαν οι πρώτοι αγώνες, στην Ελλάδα και έξω, μετά ήρθαν οι Παραολυμπιακοί Αγώνες του Ρίο με μία 5η και μία 6η θέση, δύο ασημένια μετάλλια στο Παγκόσμιο στο Μεξικό και άλλα. Ήταν ένα όνειρο που το ζω ακόμα και έχω στόχο πλέον τους Παραολυμπιακούς Αγώνες στο Τόκιο. Ήταν κάτι που μπήκε στη ζωή μου σε σχετικά μεγάλη ηλικία, στα 23 και πραγματικά νιώθω ευλογημένος και τυχερός που βρίσκομαι σε αυτό το αθλητικό επίπεδο και βλέπω και γνωρίζω καινούργια πράγματα».
«Φυσικά, είναι μία απίστευτη διέξοδος, ένα τρομερό μέσο κοινωνικοποίησης καθώς γνωρίζεις κόσμο, βελτιώνεις την υγεία σου και γυμνάζεις το σώμα σου. Όλοι μπορούν να γυμναστούν και να κάνουν ένα σπορ. Για όλων των ειδών αναπηρίες υπάρχει άθλημα, ακόμα και για τις πιο βαριές όπως η δική μου. Κι αν δεν μπορείς να κολυμπήσεις , μπορείς να κάνεις άλλα αθλήματα. Αρκεί να το θέλεις. Είναι ένας μαγικός κόσμος και πραγματικά όλοι πρέπει να το κάνουν».
